Замор од сочувство: Може ли премногу грижа за другите да биде штетна за нас?
Дали често им давате совети на другите? Дали вашите блиски секогаш се свртуваат кон вас кога имаат проблем затоа што знаат дека ќе бидете таму несомнено? Дали премногу се грижите за ситуации поврзани со други врз кои не можете да влијаете или мислите дека вашите решенија за проблемите се секогаш најдобри?
Потврдните одговори на овие прашања, иако на почетокот може да изгледаат и пожелни, можат да бидат штетни за нашето ментално здравје.
Може ли емпатијата да биде штетна?
Луѓето кои имаат емпатична природа, односно ја изразуваат својата способност да ги разберат мислите, чувствата и состојбата на друго лице со заземање на позицијата и перспективата на таа личност, се изложени на поголем ризик од „замор од сочувство“ отколку оние кои ја немаат таа доблест. Во емпатија, треба да можеме да ги одделиме туѓите проблеми и емоции од нас самите, нивните животи од нашите животи. Сепак, заедничката емпатија може да се претвори во хиперемпатија, а потоа драстично да влијае на нашите животи затоа што повеќе не препознаваме каде е границата меѓу нив и нас.
Луѓето кои развиваат хиперемпатија сакаат да ги решат проблемите на сите луѓе, дури и оние кои не ги познаваат, имаат постојана потреба да комуницираат и да ги афирмираат сопствените вредности, премногу се заштитнички настроени и чувствуваат дека никој друг не ја разбира нивната желба и потреба да се помогне и да се решат туѓи проблеми.
Сепак, треба да се има на ум дека хиперемпатијата е неодредено нарушување на личноста, кое бара третман и не мора да значи дека ќе го развиеме ако премногу се грижиме за проблемите на другите луѓе.
Во многу ситуации, замор може да се појави само поради емпатија со другите, и можеме да го препознаеме ова според овие симптоми и да реагираме:
- апатија
- покачено ниво на вознемиреност
- премногу или премалку сон
- проблеми со концентрација
- физички заболувања како што се главоболки или болки во стомакот
- поголема подложност на настинки
- чувство на нервоза и нетрпеливост
- престанок на уживање во активности што ни значеа многу неодамна
- намалена грижа за себе
Како можеме да си помогнеме?
Учењето да ги препознаваме и ефикасно да управуваме со горенаведените знаци и симптоми е исклучително важно ако сакаме да продолжиме да бидеме емпатична личност, но онаа која ќе се стави себе си на прво место. Ако овие знаци се игнорираат, симптомите и емоциите можат да се интензивираат и на крајот да доведат до посериозни ментални и физички проблеми.
Заморот од сочувство неизбежно нè менува како личности и на нас е да го препознаеме, да прифатиме дека секое човечко суштество има свои граници и дека секогаш мора да се ставиме себеси на прво место. Не е себичност, тоа е израз на љубов кон единствената личност што секогаш ќе ја имаме – самите себе.
