Наука и технологија

Што е тоа Везилка? Кога државата тивко гради вештачка интелигенција со помош на ЕУ, а уште потивко го редефинира идентитетот на граѓаните

Во последните месеци, во Македонија паралелно се случуваат две работи што речиси никој не ги поврзува меѓусебно. Од една страна, се формира македонскиот центар за вештачка интелигенција „Везилка“ – проект што има за цел да развива сопствени AI модели, јазични системи и дигитална инфраструктура. Од друга страна, се носат сериозни законски измени што го редефинираат

Дали конечно имаме пресврт во борбата со Алцхајмер? Научниците го запреа развојот на болеста кај глувци со нова супстанца која во иднина може да се користи како што лековите се користат за холестерол

Научници од Универзитетот Нортвестерн создадоа нова супстанца и за првпат ја успеаја да запрат Алцхајмеровата болест во почетните фази кај лабораториски глувци. Овој успех отвора врата кон револуционерна терапија со потенцијал да се контролира Алцхајмер како што денес ги контролираме високите нивоа на холестерол. Содржина: Откриен нов подтип на протеин што води до Алцхајмерова болест

Е ова е страшно: Светскиот најмал робот е помал од зрно сол и може да мисли, се движи и комуницира

Тим инженери успеа да изгради робот кој е толку мал што речиси не може да се види, но сепак може автономно да „чуствува, мисли и дејствува“. Според тимот, ова е најмалиот програмбилен робот кој самостојно се движи низ течност, намалувајќи го волуменот од претходните дизајни за околу 10.000 пати. Научниците од Универзитетот во Пенсилванија и

Биткоин против злато: Која е иднината на парите?

Прашањето „што е пари?“ никогаш не било повозбудливо. Човештвото ги менува своите мерила за вредност со секоја нова ера – од школки и злато, до хартија и дигитални броеви. Денес, во срцевината на една модерна битка, Чангпенг Жао (CZ) – човекот зад најголемата крипто-берза во светот – и Питер Шиф, најгласниот бранител на златото, се

Лекарот кој тврди дека неговата мајка го победила ракот со лековити печурки, без хемотерапија, а науката молчи

Кога доктор јавно изјавува дека мајка му го совладала ракот без да се потпре исклучиво на конвенционалната терапија, реакциите се поделени: неверување, скепса, па дури и гнев. Но кога станува збор за човек кој со години работи во функционална и интегративна медицина, и кога зад тврдењата стојат десетици научни студии, навистина вреди да се слушне

Akkermansia: Бактеријата што ја брани нашата цревна бариера и здравјето, според д-р Стивен Гандри и Колин Катлиф

Во последната деценија, науката за цревниот микробиом доживеа пресврт што го промени сфаќањето за здравјето. Денес не се делат бактериите едноставно на ‘добри’ и ‘лоши’, туку вниманието паѓа на клучните соеви со огромно влијание врз целиот организам. Најспецифична меѓу нив е Akkermansia muciniphila – бактерија која не живее во цревната содржина, туку директно на цревната

Експертот за лидерство Симон Синек ја открива вистинската причина зошто нè лажат за вештачката интелигенција

Во ерата на вештачката интелигенција, највредна станува човечноста. Симон Синек не е технолошки паничар, ниту критичар од страна. Тој е еден од највлијателните современи мислители за лидерство, организациска култура и човечка мотивација, автор на „Start With Why“, „Leaders Eat Last“ и „The Infinite Game“, и долгогодишен советник на глобални компании, институции и лидери. Кога Синек

Човек сведочи: Разговорите со ChatGPT ме доведоа до психоза и ми го уништија животот

32-годишниот Ентони Данкан првично го користел ChatGPT за да му помогне со деловната страна од неговата кариера како креатор на содржини. Но, за кратко време, започнал да му се обраќа на OpenAI чатботот како на пријател секојдневно. Она што започнало како безопасен начин да се исповеда, брзо го вовлекло Данкан во серија на вознемирувачки заблуди,

Рускиот космички сектор со револуционерна патент: Апарат со вештачка гравитација за идни мисии, без опасни последици за здравјето на екипажот

Државната корпорација Роскосмос објави дека руската компанија „Енергија“ доби патент за уникатен проект – космички апарат со систем за вештачка гравитација. Ова иновативно решение ветува значително подобрување на комфорот и безбедноста за време на долготрајни мисии во вселената. Содржина: Патентиран дизајн со ротирачки и фиксни модули создава гравитација од 0,5g Вештачката гравитација ги штити астронаутите

Ураниум можеби не е „леден џин“, туку карпест свет со неочекувани мистерии

Новото откритие повторно ги разгледува децениските сфаќања за најдалечните планети во Сончевиот систем – Ураниум и Нептун, кои можеби се многу пораскошни во карпи, а не „ледени џинови“ како што долго се мислеше. Откритието тврди дека мистериозните магнетни полиња на овие планети и нивната внатрешност се далеку посложени отколку што научниците претпоставуваа. Содржина: Се доведува

Витаминот Ц можеби е вашиот таен штит против загадениот воздух и сериозните болести на белите дробови

Големи дози на витамин Ц можат да го заштитат нашето тело од штетните ефекти на ситните честички во воздухот. Познати како ПМ2.5 (честички со големина до 2,5 микрометри), овие загадувачи се поврзуваат со астма и рак на белите дробови – болести кои се во пораст насекаде низ светот. Содржина: Научниците од Универзитетот во Технолошки Сиднеј

Доаѓаме во мир! Научник открива точно како ќе изгледа нашиот прв контакт со вонземјани – и воопшто не е како во филмовите

Дали очекувате голем холивудски моменти, инвазија или мудрост од вонземски цивилизации? Научната вистина може да биде многу поразлична и многу потрагична: нашиот прв контакт со вонземјански животни форми, според „Есхатската хипотеза“, најверојатно ќе биде средба со цивилизација во моментите на нејзино тотално пропаѓање – токму пред да исчезне засекогаш. Содржина: Првите вонземјани што ќе ги

Четири астронаути се спремаат за историска мисија кон Месечината по 53 години

Доколку сè оди според планот, четворица астронаути ќе бидат првите луѓе што ќе патуваат надвор од гравитациониот предел на нашата планета кон Месечината по повеќе од половина век. Со мисијата ‘Artemis 2’, НАСА се надева да лансира екипаж од четири члена во вселенското летало Орион, монтирано на огромната ракета Space Launch System (SLS). Ова патување

Двајца 33-годишници ја затворија успешната стартап компанија со профит од 2 милиони долари и ризикуваа да останат без пари, но нивниот AI бизнис денес вреди 100 милиони долари

Ова е инспиративната приказна на Друв Амин и Маркус Лоу, ко-основачи на компанијата Anything, кои ја донесоа најтешката одлука во животот: да го затворат нивниот успешен стартап, иако бележеше значајна профитабилност, и да почнат од нула, обложувајќи се на вештачката интелигенција. Денес, нивниот AI стартап е проценет на 100 милиони долари, откако ја добија довербата

Ера на роботи-злосторници: Полицијата предупредува на зголемен број криминални дејства од роботи

Употребата на автономни дронови на боиштата веќе отвора низа нејасни етички прашања. Многу експерти и организации за човекови права ја осудија употребата на убиствени роботи, особено кога се зема предвид можноста технолошките грешки да доведат до загуба на невини животи — а да не зборуваме за потенцијалот оваа технологија да биде злоупотребена за извршување злосторства

Германска инженерка стана прва личност во инвалидска количка што замина во вселената

Германската инженерка Михела Бентхаус во саботата стана првата личност во инвалидска количка која полета во вселената, со кратко патување на летот на Blue Origin. На летот на компанијата на Џеф Безос, познат американски милијардер, мисијата New Shepard беше лансирана во 8:15 часот по локално време од Тексас. Содржина: Михела Бентхаус – од несреќа на планински

Стравот од болести во рестораните: Зошто експертите за безбедност за храна никогаш не би го нарачале ова јадење дури и во најдобрите локали

Дури и храната што повеќетоја сметаат за „здрава“ може да крие сериозни опасности од труење, предупредуваат експертите — а неколкумина од нив велат дека салатите, никулците и деликатесното месо се меѓу секојдневните производи кои тие лично целосно ги избегнуваат. Содржина: Правници и научници кои разоткриваат познати епидемии откриваат што никогаш не би јаделе надвор Листата

Роботи го разбија настапот на сцената со неверојатни танцови движења на концерт во Кина – технологијата стана дел од шоуто пред 18.000 луѓе

Кинеската компанија за роботи Unitree го привлече вниманието на целиот свет со својот хуманоиден робот G1. Од видеа каде што изведува кошаркарски мајстории до снимки на кои станува жртва на напад – G1 е вистинска интернет сензација. Но сега, оваа технологија направи спектакуларен дебитантски настап на голема сцена, како танчерски придружник на познатиот пејач Ванг

„Вашата уста и вашето срце се поврзани“: Болестите на непцата ја зголемуваат опасноста од срцеви заболувања, потврдува новото американско истражување

Преглед од Комитетот за превенција на срцеви болести при Американската асоцијација за срце уште повеќе ја зајакнува поврзаноста помеѓу здравјето на непцата и заштитата од срцеви болести. Тие го прегледаа знаењето добиено од една деценија научна литература, која опфаќа генетски истражувања, клинички испитувања и лабораториски тестирања, а новиот извештај претставува ажурирана и засилена потврда дека

Како цревата на јапонските жаби би можеле да го излечат ракот на дебелото црево, дури и подобро од хемотерапијата – научниците шокирани од резултатите

Дали навистина цревата можат да го спасат човечкиот живот? Ново истражување покажува дека бактериите што живеат во стомакот на јапонската древна жаба имаат извонреден потенцијал за третман на колоректалниот карцином. Тим научници од Јапонскиот напреден институт за наука и технологија (JAIST) открија дека бактеријата Ewingella americana може да биде далеку поефикасна од стандардните терапии. Содржина:

Дали вештачката интелигенција веќе е свесна? Експерт предупредува дека доказите се премногу ограничени за да ја исклучиме можноста за настанок на свесна машина

Вештачката интелигенција (ВИ) веќе активно им помага на луѓето во решавањето на проблеми во финансиите, науката и медицината. Но, дали е можно ВИ да граби кон прагот на свесноста? Д-р Том МекКлеланд, филозоф од Универзитетот во Кембриџ, предупредува дека постојните докази се „премногу ограничени“ за да ја исклучиме оваа дистописка можност. Според него, единствено рационално

Шокантен извештај тврди дека планета набљудувана од НАСА можеби има „тунели“ со вонземен живот

Титан, најголемата месечина на Сатурн, можеби ја крие тајната на вонземскиот живот во длабочините на своите необични „калливи тунели“, според нов извештај што ја разгоре научната фантазија. Додека досега се веруваше дека под замрзнатата кора се наоѓа океан, новата анализа на податоците собранi од НАСА укажува на постоење на мрежа од тунели преполни со стопен

Научниците открија нова „мистериозна“ планета со лимонеста форма, каква што досега не е видена

Астрономите со помош на телескопот Џејмс Веб открија егзопланета по име PSR J2322-2650b која има форма на лимон и атмосфера што ги надминува досегашните поими за тоа што е можно во вселената. Оваа планета се одликува со хемиски состав и физички појави кои досега никогаш не биле забележани. Експертите се збунети од причините за нејзината

Акциите на Truth Social нагло пораснаа додека се спојуваат со компанија за нуклеарна фузија, и покрај милионските загуби и чудните обиди да опстанат на пазарот

Неуспешната технолошка мисија на претседателот Доналд Трамп за својата социјална мрежа упорно се обидува да се претстави како успешен бизнис. Со години се впушташе во криптовалути, предвидувачки пазари и стриминг апликација на Roku за која ретко кој слушнал, но Trump Media and Technology Group (TMTG) сепак продолжува да тоне во огромни долгови. Сопственикот на Truth

Биохакерот Брајан Џонсон вели дека ќе биде бесмртен за 15 години… конечно ја „открива“ тајната на вечниот живот

Биоахерот Брајан Џонсон тврди дека ќе стане бесмртен во следните 15 години. 48-годишниот Џонсон, кој вели дека е биолошки повеќе од една деценија помлад, напиша на Х оваа недела: „Секоја година што минува, останувам на истата биолошка возраст.“ Според него, човештвото за првпат во историјата на животот на Земјата, само во изминатите 24 месеци, има

Научниците развиваат бактериски „коктели“ за персонализирана борба против рак

Бактериите можеби се следната револуција во лекувањето на ракот, според истражувачите од Универзитетот Пен Стејт кои создадоа нов пристап за креирање мешавини од бактериски продукти – т.н. ‘коктели’ кои се борaт против ракот на мочниот меур. Овие мешавини значително ја подобруваат способноста на имунолошкиот систем да се избори со ракот и отвораат нови можности за

Четири обични навики може драматично да го подмладат мозокот – научниците тврдат дека може да изгледа осум години помлад

Новите истражувања покажуваат дека усвојувањето само неколку позитивни навики може да ја подмлади мозочната старост за дури осум години. Научници од Универзитетот на Флорида открија дека оптимизмот, доволниот сон, управувањето со стресот и силната социјална поддршка се клуч за помлад мозок, според скенови. Содржина: Истражување на повеќе континенти потврдува – здравите навики навистина го подмладуваат

Работите за кои малите деца ја користат вештачката интелигенција се апсолутно ужасни

Ново истражување открива шокантна реалност за тоа како се повеќе малолетни деца користат апликации со вештачка интелигенција за придружба и каква содржина бараат од нив. Истражувањето на компанијата за дигитална безбедност Aura покажува дека значителен број деца се вклучуваат во насилни сценарија – и дека токму ваквите теми, често исполнети и со сексуално насилство, предизвикуваат

Новиот бран на кинески копии на Starship ракетата на SpaceX ја разоткрива технолошката трка со драматични последици

SpaceX ја промени историјата на ракетите со Falcon 9, првата комплетно обновлива ракетна платформа која ги намали трошоците за во орбитата. Сега, новиот предизвик е Starship – огромниот супертежок носач сè уште е во развој, со повеќе спектакуларни експлозии и ниту едно совршено вратено летало. Содржина: Кинеските компании бесрамно копираат и го именуваат својот најнов

НАСА го состави најмоќниот телескоп досега и наскоро можеби ќе ни открие дали сме навистина сами во вселената

На 25 ноември НАСА го заврши составувањето на телескопот Nancy Grace Roman, достигнувајќи историски момент во истражувањето на космосот. Двата главни сегмента на оваа генерациски револуционерна опсерваторија беа споени во огромната чиста соба во Goddard Space Flight Center, поставувајќи го телескопот на патот за лансирање веќе на есен 2026 година. Nancy Grace Roman Space Telescope,