Водни рекордери: 8 фасцинантни факти за сината планета

22 март во календарот се одбележува како Светски ден на водата, со што се подига свеста дека 2,2 милијарди луѓе немаат пристап до безбедна вода. Станува збор за преземање активности за решавање на глобалната криза со вода, иницијативата е создадена на денешен ден во 1992 година во Рио де Жанеиро на предлог на Конференцијата на ОН за животна средина и развој.

Водниот свет на Земјата е навистина фасцинантен и треба да направиме се што е во наша моќ за навистина да остане таков. Набљудувана од вселената, Земјата е сина планета претежно покриена со вода. Големите океани го кријат раскошот на чудесните вулкани, наоѓалишта на минерали, како и богата флора и фауна. Најголемите, најубавите, најсилните води предизвикуваат стравопочит низ Сината планета, а рекордерите и интересните факти за водата ни сугерираат на какво прекрасно место живееме.

Дури 80 отсто од површината на Земјата е покриена со вода, а 97 отсто паѓа на морска вода. Обемот на светските океани е дури 11 пати поголем од обемот на копното над морското ниво, а само во Северна Америка има доволно подземни води за да го покрие континентот со водена површина висока речиси 30 метри.

Најбурните мориња

Осамената океанска област помеѓу 40 и 50 степени географска широчина е дом на најбурните мориња во светот. Таму пловењето околу Антарктикот е вистинска авантура. Бранови високи како згради се вообичаени, а океанот околу Антарктикот е единствениот што не го поминува копното. Неговата струја носи најмногу вода во светот – дури 165 милиони тони секој ден и достигнува длабочини од 3 километри. Токму ова место е едно од најважните за морскиот свет со планктон како главна храна на менито на риби, китови, фоки и пингвини.

Најголемиот „радијатор“

Голфската струја има топлинска енергија еднаква на онаа на 20 милиони нуклеарни централи и ја загрева северозападна Европа. Благодарение на неа, овој дел од нашиот континент е неколку степени потопол во зима од местата на иста географска широчина како Сибир или Канада. Таа океанска струја носи топла вода од Карипското Море преку Атлантикот до постудените води на Арктичкиот круг. Секој час, 90 трилиони тони вода минуваат низ теснецот Флорида.

Најмистериозниот морски појас

Морскиот појас помеѓу Бермуди, Флорида и Порторико е дом на навистина мистериозно место на Земјата. Бројни бродови и авиони исчезнаа таму во последните сто години од необјасниви причини. Поради локални магнетни аномалии, стрелките на компасот таму го покажуваат вистинскиот север наместо магнетниот северен пол, што е аномалија од околу дваесет степени што ја отежнува навигацијата. Брзите струи со своите вртлози, како и големото количество метан го зголемуваат ризикот од тонење на бродови.

Најмногу вулкани

Источниот дел на Тихиот Океан има најголема густина на активни вулкани во светот. Ги има повеќе од илјада, а се наоѓаат во област со големина на Англија. Тие беа откриени во 1993 година со сателитски мерења и сонарни скенови. Тие се издигнуваат на надморска височина од 1800 до 2100 метри од морското дно.

Најдолгите реки во светот

Со должина од околу 6.500 километри и 7.050.000 квадратни километри, басенот на Амазон е најмоќната река во светот. Сепак, дебатите за тоа дали е најдолгата се уште се во тек. Иако Нил го надмина со своите 6.648 километри, бразилските географи не се согласуваат и тврдат дека Амазон е околу триста километри подолг и дека престижната титула треба да и припадне на неа. Меѓу позначајните притоки се Негро и Тапајос, а поголемите градови што ги допира се Белем и Манаус, каде што се врши претовар од океански кон речни чамци. Амазон носи една петтина од целата вода што тече на Земјата. Од длабоки клисури и брзаци на падините на Андите, до бреговите на Атлантскиот Океан, оваа река има повеќе од илјада притоки. Низ него тече повеќе вода отколку Нил, Мисисипи и Јангце заедно. Со своите 3.200 пловни километри, таа е најдолгата пловна река во светот.

Најдлабокото езеро

Бајкалското Езеро, кое се наоѓа на југот на Русија, во близина на границата со Монголија во најдлабоката точка е длабоко 1,6 километри. Тоа е и најстарото езеро во светот, формирано пред повеќе од 20 милиони години, кога се формирал тектонски ров, а реките што се спуштале од падините на планините го наполниле со вода. Бајкалското Езеро има повеќе вода од кое било друго на Земјата.

Најголемото море во рамките на копното

Со површина од околу 370.000 кубни километри, Каспиското Море е најголемата копнена површина во светот. Длабоко е 1025 метри и се наоѓа на границата на Европа и Азија, на 28 метри под нивото на морето. Водата ја добива главно од реката Волга. Од почетокот на минатиот век езерото се намалува, а некои пристаништа од северната страна со текот на времето пресушија.

Најспектакуларните водопади

Водопадите Викторија се најголемиот водопад во Африка и еден од најспектакуларните водопади во светот. Тие се наоѓаат на реката Замбези на границата меѓу Замбија и Зимбабве. Тие се широки повеќе од 1,5 километри и имаат пад од 128 метри. Мештаните ги нарекуваат Mosi-oa-Tunyja или во превод „чад што грми“. Во западниот свет, водопадите Викторија го добиле името по истоимената британска кралица. Ова име им го дал шкотскиот истражувач Дејвид Ливингстон кој ја посетил оваа област во 1855 година.