На една од месечините на Јупитер, која е и трета по големина во Сончевиот систем, се откриени огромни количини кислород

Една од многуте месечини на Јупитер, Калисто, може да содржи многу повеќе кислород отколку што очекуваа научниците, според неодамнешното истражување. Ова откритие покренува многу прашања и може да го промени нашето разбирање за оваа мистериозна месечина на Јупитер.

Калисто, и покрај статусот на втора најголема месечина на Јупитер и трета по големина во Сончевиот систем, отсекогаш останала скриена во сенката на своите соседи како Европа и Ганимед, кои го привлекувале вниманието на научниците со нивните мистериозни подземни океани и џиновски млазови вода.

Калисто се одликува со својата древна површина, за која се верува дека е најстара во Сончевиот систем, а многу истражувачи сугерираат дека океанот може да лежи под неговата густа кора. Сепак, долго време не привлекуваше голем научен интерес, а мисиите на НАСА обично го избегнуваа.

Сепак, неодамнешните студии покажаа дека оваа месечина содржи многу повеќе кислород отколку што се очекуваше.

Истражувачите одлучија да го проучат ефектот на интензивната плазма во магнетосферата на Јупитер врз неговите ледени месечини, вклучувајќи го и Калисто. Тие спровеле експерименти во кои го мереле ослободувањето на молекулите на водата од мразот со ниска температура предизвикано од паѓање наелектризирани честички, процес наречен распрскување.

„Резултатите покажаа дека прскањето на мразот на вода е доминирано од електронски возбудувања и јонизации што се случуваат во мразот (прскање на електрони) наместо од детонациони судири на јони со молекули на вода (нуклеарно распрскување), процес на распрскување досега најчесто проучуван“, велат истражувачите.

Понатамошните експерименти доведоа до изненадувачко откритие: врските во молекулите на воден мраз може да се дисоцираат со електронската енергија ослободена од наелектризираните честички кои паѓаат, а фрагментираните молекули може да се рекомбинираат за да формираат нови видови, како што се H2 и O2.

Најизненадувачки беше што количината на кислород откриена на Калисто беше многу поголема од очекуваното. Ова предизвика конфузија кај научниците, бидејќи постоечките модели не можеа да објаснат толку високи нивоа на кислород на месечината на Јупитер.

Водечкиот автор на студијата Шејн Карбери Моган рече: „Постои огромна разлика. Заостануваме со околу два, па дури и три степени по големина“.

Дури и ако Калисто беше целосно покриен со мраз, а не само 10 проценти како што претпоставуваше тимот, ова сè уште нема да ја објасни количината на кислород. Научниците предложија неколку хипотези, но ниту една од нив не дава задоволително објаснување.

Ова откритие го предизвикува нашето разбирање за потеклото и составот на месечините на Јупитер. Можеби одговорите на овие прашања ќе се најдат за време на претстојната мисија JUICE (JUpiter ICy moons Explorer), која ќе лета околу ледените месечини на Јупитер. Научниците се надеваат дека оваа мисија ќе може да обезбеди „повеќе точки паралелни мерења на опкружувањето на наелектризираните и неутралните честички на Месечината“, што може да помогне да се реши мистеријата за присуството на огромни количини кислород на Калисто.