Научниците создадоа златна марула која велат дека доаѓа со витаминско засилување. Што е различно од обичната и зошто оваа марула е подобра?

Научниците генетски создадоа специјална „златна марула“ која обезбедува значително поголеми количини на витамин А, хранлива материја неопходна за нашата имунолошка функција и развој.

Не само што самиот производ може да испорача критична хранлива материја до потрошувачите, истиот пристап би можел да се користи за да им даде на другите зеленчуци подобрување на здравјето во иднина.

По петкратното зголемување на соединението во роднината со тутун Nicotiana benthamiana, тимот предводен од научниците од Политехничкиот универзитет во Валенсија (UPV) во Шпанија го измени генетскиот состав на зелената марула (Lactuca sativa) за да го зголеми нивото на бета-каротин; црвено-портокалово соединение кое се претвора во витамин А во нашето тело.

Истражувачите се соочиле со предизвик: како да ја зголемат количината на бета-каротен во марулата без да го нарушат нејзиниот природен процес на фотосинтеза. Бета-каротенот, кој е важен за растенијата, обично се наоѓа во хлоропластите – „сончевите панели“ на растението, кои ја апсорбираат светлината и ја претвораат во енергија. Ако има премногу или премалку бета-каротен во овие делови, растението може да престане да функционира правилно и дури да умре.

За да го избегнат овој проблем, научниците морале да најдат нов начин да складираат дополнителен бета-каротен, без да ги нарушат хлоропластите. Како што објаснува молекуларниот биолог Мануел Родригез Консепсион, важно било да се произведува бета-каротен на други места во клетките, каде што нема да ја наруши фотосинтезата.

Тие успеале во ова со користење на комбинација од биотехнолошки методи и третмани со интензивна светлина. Некој од дополнителниот бета-каротен бил складиран во цитозолот, течниот дел на клетката. Друг дел бил складиран во нови структури наречени хромопласти (пигментни складишта), создадени од дел од хлоропластите со помош на генетски модификации. Овие хромопласти можеле да складираат уште повеќе бета-каротен, без да го нарушат процесот на фотосинтеза на растението.

Покрај генетските модификации, растенијата беа подложени и на третмани со светлина со висок интензитет, што доведе до создавање на повеќе единици за складирање познати како пластоглобули.

„Стимулирањето на формирањето и развојот на пластоглобули со молекуларни техники и интензивни третмани со светлина не само што ја зголемува акумулацијата на бета-каротен, туку и неговата биопристапност“, вели молекуларниот биолог Лука Морели, од UPV.

Подобрувањето на биопристапноста на залихите на бета-каротен од зелената салата ја зголемува нејзината достапност во цревата, каде што се претвора во витамин А.

Студија од 2023 година покажа дека недостатокот на витамин А влијае на стотици милиони тела во развој низ целиот свет. Изнаоѓањето нови начини да им се даде на диетата на повеќе луѓе многу потребната надградба е од клучно значење за ограничување на последиците од лошата исхрана.

„Недостатокот на микронутриенти, познат и како скриен глад, сè уште е голем проблем во многу земји“, пишуваат истражувачите во нивниот објавен труд.

„Конкретно, недостатокот на витамин А предизвикува ксерофталмија и може да доведе до други здравствени проблеми, па дури и смрт, што влијае на децата од неухранетото население ширум светот“/

Истражувањето е објавено во Plant Journal .