Новиот светски поредок: Еве кои се плановите на Трамп за завршување на војната во Украина и што значи неговата победа за остатокот од Светот

Доминирачката победа на Доналд Трамп на претседателските избори во САД остави политичари, индустриски лидери и воени шефови низ светот да ги прилагодуваат своите стратегии пред неговото враќање на власт.

Во текот на првиот мандат, Трамп се соочи со значајни надворешно-политички прашања како пандемијата на Ковид-19, нормализирањето на односите меѓу Израел и арапските држави и повлекувањето од нуклеарниот договор со Иран. Но, светот денес е сосема различен од времето кога администрацијата на Трамп ја напушти Белата куќа во јануари 2021 година.

Европа, Украина и НАТО

Трамп тврди дека војната меѓу Русија и Украина никогаш немаше да започне ако тој беше претседател и вели дека може да ја заврши војната брзо – но не открива конкретни планови за тоа.

Планот на Доналд Трамп за завршување на војната во Украина, кој е во фаза на разгледување од неговиот тим, предвидува создавање демилитаризирана зона долж сегашните борбени линии меѓу Русија и Украина. Оваа зона би била околу 1300 километри долга и би служела како тампон што би ги ограничил директните воени конфронтации и би ја намалил можноста за понатамошни напади од страна на Русија. Според потпретседателскиот кандидат Џ.Д. Ванс, планот би вклучувал и барање Украина да се откаже од аспирациите за членство во НАТО и да прифати неутрален статус, што е контроверзна предлог-идеја бидејќи таа се коси со долгорочната цел на Украина за интеграција во западните одбранбени сојузи.

Целта на овој пристап е да се намалат финансиските трошоци за САД поврзани со конфликтот, а истовремено да се одговори на загриженоста на Европа поради зголемените цени на енергијата предизвикани од војната. Сепак, не е сигурно како ова ќе биде прифатено од Украина и европските сојузници, кои се цврсто определени за зачувување на територијалниот интегритет на Украина и поддржуваат нејзино членство во НАТО. Претседателот на Украина, Володимир Зеленски, и европските лидери најверојатно ќе се спротивстават на каков било договор кој се толкува како територијална отстапка кон Русија, бидејќи тоа би можело да создаде опасен преседан за идни територијални претензии.

Ова сценарио би можело да ги разниша односите меѓу Вашингтон и Европа, а некои аналитичари предупредуваат дека би можело да ја охрабри Кина да го искористи тоа и да го прошири своето влијание во Пацификот.

Европските предизвици и стратешката позиција

Европските лидери сега се принудени да размислат за сопствената безбедност и финансиска стабилност во случај Трамп да ја намали американската поддршка за НАТО и воената помош за Украина. Ова би значело дека Европа ќе треба сама да вложи повеќе средства во својата одбрана и да развие стратегии за да го задржи влијанието и стабилноста на континентот.

Францускиот претседател Емануел Макрон неодамна изјави дека Европа мора да престане да ја делегира својата безбедност на Америка. Тој рече дека Трамп, со своите политики, легитимно би ги штител интересите на американскиот народ и праша: „Дали сме ние подготвени да ги браниме интересите на европските народи?“

Долгорочни економски и политички импликации

Во економската сфера, Трамповите најавени политики за зголемување на царините и воведување нови даночни олеснувања за богатите можат да предизвикаат нови трговски конфликти меѓу САД и ЕУ. Финскиот премиер Пeтери Орпо изрази загриженост за можниот трговски судир и нагласи дека мора да се работи со САД за да се избегнат ваквите сценарија.

Во меѓувреме, експертите предупредуваат дека таквите политики би можеле да имаат долгорочни последици, не само за економската, туку и за политичката стабилност на меѓународно ниво. Намалувањето на американската поддршка за европските и азиските сојузници би можело да го намали довербата во глобалните безбедносни сојузи како НАТО и да ги охрабри другите сили како Кина и Русија да ја искористат променетата рамнотежа.

Промена на геополитичката сцена

Во свет каде што конфликти и економски кризи се појавуваат со зголемена фреквенција, секој потег на Трамп, особено во однос на глобалната дипломатија и воените сојузи, би можел да доведе до значајни геополитички промени. ЕУ се сега исправени пред предизвикот да изнајдат нови стратегии и партнерства кои би ја обезбедиле стабилноста и безбедноста на континентот.

Овие промени би можеле да наметнат потреба за зацврстување на одбранбените капацитети во ЕУ и зголемување на инвестициите во воена технологија, што ќе има голем финансиски импакт, особено во период на економска стагнација.

Сè на сè, враќањето на Трамп на светската сцена ја зголемува неизвесноста и предизвикува низа прашања за иднината на глобалната соработка, трговијата и безбедноста. ЕУ и другите сојузници ќе мора да бидат подготвени за еден сосема поинаков пристап од страна на Америка, каде што интересите на американскиот народ ќе бидат на прво место.