Пирамидите на Босна: Сензационално археолошко откритие или опасна измама?

Историјата почнува во април 2005 кога Османагиќ, инспириран од пирамидалната форма на ридот Височица, без детални истражувања креира теорија дека станува збор за огромни градби создадени од луѓе. Во неговата книга „Босанската долина на пирамидите“, тој тврди дека Височица е една од петте рачно изградени пирамиди, поддржани со мрежа на праисториски тунели кои ги нарекува „Тунели Равне”.

Уште од почетокот, научната заедница низ Европа ги осуди тврдењата на Османагиќ како псевдонаукa. Водечки археолози и геолози, вклучително и стручњаци од Универзитетот во Тузла, по детални геолошки истражувања докажаа дека овие ридови се природни формации — наслаги од конгломерати, глина и песочник. Европски археолози напишаа јавно соопштение во кое целиот проект го нарекоа „опасна измама“, со ризик од уништување на вистински археолошки знаменитости во регионот.

И покрај острите негирања од страна на науката, приказната за босанските пирамиди продолжува да инспирира. По трагедијата од Босанската војна, пирамидите на Османагиќ станаа извор на национална надеж, гордост и туристички бум. Илјадници волонтери и посетители од целиот свет пристигнуваат во областа, носејќи приход и оптимизам за иднината. За многу Босанци, пирамидите се шанса за позитивен имиџ на земјата, без разлика на вистинитоста на самата теорија.

Дали босанските пирамиди се голема измама или невина народна легенда? Дали се вистински споменици или само симболи на надеж и идентитет? Иако научно не е докажано дека тие се градби, нивното културно и економско значење е невозможно да се негира. Пирамидите станаа симбол на обнова, желба за откривање и потсетник на вечната човечка потрага по мистериозното и непознатото.