Д-р Мајкл Мозли: Предвидувањата на „Мистик Мајк“ за ГОЛЕМИТЕ медицински пресвртници во 2024 година

Претходната беше добра година за медицински напредок, од нови лекови за Алцхајмерова болест до нови намени за вештачка интелигенција, како што е читање скенирања за рак.

Во очекување на 2024 година, очекувам да известувам за многу повеќе фасцинантни истражувања – па еве, Мистик Мајк ја вади својата кристална топка и прави предвидувања за приказните што ќе бидат на насловните страници оваа година…

Лекови за слабеење за лекување на проблеми со алкохолот

Веројатно најголемата приказна оваа година беше кога новата генерација на лекови против дебелина, предводена од семаглутид (бренд имиња Ozempic или Wegovy), стана мејнстрим. Многу познати личности, дури и Борис Џонсон, рекоа дека земале од лекот за да им помогнат да го променат вишокот килограми.

Во својата колумна за „Мејл“, Борис рече дека се инјектирал со надеж дека ќе ја прекине неговата навика „да јаде доцна навечер“. Потоа претрпе несакани ефекти и прекина со користење.

Семаглутид делува така што ги имитира дејствата на хормонот наречен пептид 1 сличен на глукагон (GLP-1), кој, меѓу другото, го намалува апетитот.

Овие лекови несомнено се тука да останат и ќе станат поевтини и полесни за администрирање (наскоро ќе голтаме апчиња наместо да се инјектираме, на пример). Но, во наредната година мислам дека ќе слушнеме повеќе за нивната употреба за лекување на други однесувања кои предизвикуваат зависност, како што се пушењето и прекумерното пиење. Тоа е затоа што некои луѓе кои користат семаглутид изјавија дека ја намалува нивната желба за цигари.

Една мала студија, објавена во Journal of Clinical Psychiatry во ноември, беше првата што покажа дека семаглутидот ја намалува зависноста од алкохол. Но, во тек се и други студии – вклучително и едно на Универзитетот во Северна Каролина, во кое се вклучени 48 тешки алкохоличари на кои им се дава лек или плацебо осум недели. Оваа студија треба да заврши во април 2024 година.

„Уредувањето на гените“ може да помогне на пациенти со рак

Идејата да може да се лекува некој со наследна генетска болест со замена на неисправни гени со оние кои функционираат правилно е ветување за кое се зборува со години – а потоа во ноември минатата година, Велика Британија стана првата земја што одобри уредување на гени како потенцијален лек за две наследни крвни нарушувања: анемија и таласемија.

Во двата случаи, генските дефекти резултираат со абнормални црвени крвни зрнца, што пак може да доведе до тешка анемија, оштетување на органите и рана смрт. Истражувачите од Империјалниот колеџ во Лондон успеаја да соберат матични клетки од коскената срцевина на пациентите со овие болести, да ги отсечат лошите гени, да ги заменат со добри и потоа да ги трансфундираат тие клетки назад кај пациентите – надевајќи се дека рестартираните матични клетки потоа ќе произведат нормални, здрави црвени крвни зрнца.

Во неодамнешните клинички испитувања, истражувачите покажаа дека кај повеќето пациенти, токму тоа се случило.

Во иднина можеме да очекуваме да видиме повеќе пациенти со овие состојби третирани со генско уредување – и очекувам оваа техника да стане широко користена и за рак (каде што лекарите ќе вметнат гени во белите клетки на имунолошкиот систем, охрабрувајќи ги да нападнат и да го убијат ракот). Постои, на пример, клиничко испитување кое се занимава со користење на овој пристап за лекување на возрасни со рак на дојка, дебело црево или бели дробови, а резултатите се очекуваат следната година.

Понатаму во иднина, генското уредување може да се користи за лекување на повеќе од другите 6.000 болести предизвикани од едно генетско „погрешно правопис“.

Мажите почнуваат да примаат котрацептиви

Друг медицински напредок кој одамна доаѓа, но кој конечно може да започне наскоро, е машката контрацептивна пилула. Компанија за развој на лекови од Нотингем, Quotient Sciences, објави дека група британски мажи ќе бидат првите во светот што ќе пробаат нова машка контрацептивна таблета без хормони, а резултатите се очекуваат во 2024 година.

Пилулата, која го носи несекси името YCT-529, ги спречува клетките што произведуваат сперма да пристапат до витамин А.

Знаеме уште од 1930-тите дека лишувањето на животните од витамин А предизвикува неплодност, но потребни се речиси 90 години и ригорозна наука за да се добие лек за кој производителот вели дека е 99 отсто ефикасен во блокирањето на производството на сперма и 100 отсто реверзибилен, без несакани ефекти. Претходните обиди со машки контрацептивни пилули не успеаја бидејќи го таргетираа машкиот хормон тестостерон, што доведе до проблеми како што се зголемување на телесната тежина, акни и намален сексуален нагон.

Таблети за вршење нужда за подолг живот

Една потрага што неодамна се пресели од научна фантастика во факти, е како да се промени процесот на стареење. И благодарение на напливот на пари што се вложуваат за истражување, ќе видиме некои големи откритија во 2024 година.

Но, еден ниско-технолошки начин да се забави стареењето е со зајакнување на вашиот микробиом (цревни микроби). Студијата од 2018 година на Универзитетот во Источна Англија покажа дека ако трансплантирате фекална микробиота (односно г*мно) од млади глувци на стари глувци преку назо-гастрична цевка, тоа може да ги промени знаците на стареење во цревата, очите и мозокот.

И сега голем број на фирми постигнаа успех со „крапсули“, апчиња кои содржат различни видови на специјално култивирани бактерии земени од човечкото излачување, отстранувајќи ја целата мачна работа со трансплантацијаta. Во тек се испитувања за лекување на сè, од дебелина до заболување на црниот дроб.