Дали таканаречената валкана бомба може да се направи од украден радиоактивен материјал од нуклеарната централа во Чернобил?

Радиоактивниот материјал бил украден од лабораторија во близина на нуклеарната централа во Чернобил за време на хаосот предизвикан од руската инвазија на Украина.

Но опасноста од тој материјал да се направи таканаречена валкана бомба е минимална. Во меѓувреме, вработените во Чернобил работат без плата речиси два месеци и немаат храна и лекови.

Научник кој работи за украинскиот Институт за безбедност на нуклеарни централи (ISPNPP), кој побарал да остане анонимен од безбедносни причини, потврдил за New Scientist дека радиоактивниот материјал најверојатно бил украден од лабораторија за следење на радијацијата во претежно напуштениот Чернобил.

Местото беше ограбено по руската инвазија на 24 февруари, која го турна персоналот на ISPNPP подалеку од нивните лаборатории и електраната. Крадците земале примероци од радиоактивни изотопи, кои вообичаено се користат за калибрирање на инструментите, како и примероци од радиоактивен отпад од урнатините на реакторот што експлодирал во 1986 година.

Загубата на радиоактивен материјал прв ја објави порталот Science. Анонимен извор во интервју за New Scientist го потврди ова, велејќи дека тие се точни врз основа на достапните информации. Прекината е и комуникацијата со друга лабораторија која содржи моќни извори на гама и неутронско зрачење, па можно е материјалот да исчезнал и од таму.

Бруно Мерк од Универзитетот во Ливерпул во Велика Британија вели дека нема причина да се грижиме за украдениот материјал, бидејќи тоа не бил вистинскиот тип на материјал за создавање нуклеарно оружје. За вакво оружје обично се потребни плутониум или ураниум, но украдениот материјал не содржи ниту едното ни другото.

Мерк додава дека веројатно малите количества материјал би биле од многу ограничена употреба во изградбата на валкана бомба, во основа радиоактивен материјал во комбинација со конвенционални експлозиви за контаминирање на областа.

Сè што веројатно би можело да се најде во лабораториите и канцелариите околу Чернобил не би било поопасно од материјалите што се користат во медицинската опрема или на градилиштата, објаснува Мерк.

„Има толку многу радиоактивни извори низ светот. Ако некој сака да се дофати до ова, постои полесен начин. Можете да ги украдете овие радиоактивни извори во која било болница. Секогаш било можно некој да се прикраде и да украде нешто. Не гледам дека ризикот е поголем од пред руската инвазија.“, истакнува Мерк.