Дали вашите деца се залепени за екранот на паметниот телефон и постојано „висат“ на TikTok? Експерт има важна порака за родителите

Во последните години, TikTok целосно го презеде приматот како најпопуларна апликација (и социјална мрежа) во светот, особено кај децата и младите. Тие поминуваат часови гледајќи различни видеа или снимаат и објавуваат свои.

Сепак, прелиминарните истражувања покажуваат дека овие навики може да имаат негативно влијание врз развојот на мозокот кај младите луѓе и на крајот да доведат до отежната концентрација при извршување на други активности.

Научниците истакнуваат дека TikTok постои премногу кратко за да може објективно да проучува како влијае на развојот на мозокот кај младите луѓе, но додаваат дека влијанието е дефинитивно видливо.

Префронталниот кортекс, делот од мозокот одговорен за решавање проблеми, свесност за емоциите, размислувањето, работната меморија, вниманието и извршните функции, не се развива целосно до околу 25-годишна возраст. И токму во овој дел од мозокот најмногу може да се види влијанието на TikTok.

Како што објасни за Verywell Health Џесика Грифин, професор по психијатрија и педијатрија на Медицинскиот факултет на Универзитетот во Масачусетс, кратките видеа, исто како и слатките, го стимулираат производството на допамин, хемикалија одговорна за чувството на удобност во мозокот.

Токму тоа чувство често ве тера да барате повеќе – исто како децата во продавница за слатки, објасни Грифин.

Кратката форма (и TikTok започна со кратки видеа до една минута, а потоа го продолжи нивното времетраење на три, а неодамна на 10 минути), создава зависност кај младите луѓе и го отежнува донесувањето на одлуката за исклучување на апликацијата и ангажирање во попродуктивни активности.

Студијата спроведена во Кина во 2021 година го проучуваше „ефектот на Тикток“ врз мозокот на кинеските студенти. Откриено е дека гледањето персонализирани видеа, избрани од алгоритмот, многу повеќе ги активира центрите за награди во мозокот отколку гледањето случајно избрани видеа кои не се прилагодени на гледачот.

Скенирањето на мозокот на студентите кои редовно ја користеле апликацијата откриле реакција поврзана со зависност, а некои од студентите едноставно немале доволно контрола да престанат сами да гледаат.

„Ако долго гледате видеа на TikTok, тоа може да доведе до проблеми со вниманието, концентрацијата и краткорочната меморија.“, предупредува Грифин.

Но, проблемот не е само видео компонентата на TikTok, туку и фактот што се работи за социјална мрежа. Исто како и со другите социјални мрежи, корисниците на TikTok не се имуни на други негативни појави како што е намалената комуникација во реалниот живот што може да резултира со ограничен емоционален и социјален развој, изложеност на потенцијално штетна содржина или неточни информации, а има и предатори кои работат на сите интернет канали.

„Ако вашето дете има проблеми со нарушување во исхраната, анксиозност или депресија, најверојатно ќе му се сервираат содржини поврзани со овие теми – а тоа може да предизвика уште поголема штета.“, истакнува Грифин.

Ако родителите забележат дека нивното дете поминува премногу време зјапајќи во екранот на паметниот телефон и гледајќи видеа на TikTok, решението не е да му се одземе телефонот или да ја исклучи апликацијата.

Првиот чекор е отворено да разговарате со децата за потенцијалните негативни последици од прекумерната употреба. Потоа наметнете одредени ограничувања за тоа колку време всушност можам да потрошат гледајќи видеа.

Проф. Грифин советува да ја овозможите опцијата за управување со содржина на екранот на паметниот телефон, што ви овозможува да дефинирате колку долго дневно може да се користи апликацијата. Кога ќе истече ова време, екранот се заклучува и треба да го знаете PIN-кодот за отклучување.

„Погрижете се да бидат вклучени во други активности како што се спортови и други физички активности, што ќе ги оддалечи од екранот. Децата треба да имаат урамнотежен живот и барем малку време да поминуваат во семејни активности.“, советува експертот.