Древен град стар 4,000 години откриен во скриена оаза во Саудиска Арабија

Откритието на град стар 4,000 години, скриен во оаза во модерна Саудиска Арабија, открива како животот од тоа време полека се менувал од номадски во урбан, велат археолозите.

Остатоците од градот, наречен ал-Натах, долго време биле сокриени во заштитената оаза Хајбар, зелена и плодна точка опкружена со пустина во северозападниот дел на Арапскиот Полуостров.

Таму, откриен е антички ѕид долг 14.5 километри, според истражувањето предводено од францускиот археолог Гијом Шарлу, објавено претходно оваа година.

За новата студија објавена во списанието PLOS One, француско-саудиски тим на истражувачи донеле „доказ дека овие бедеми се организирани околу живеалиште“, изјавил Шарлу.

Големиот град, кој бил дом за околу 500 жители, бил изграден околу 2,400 години пред новата ера, во раното бронзено време, велат истражувачите. Градот бил напуштен околу илјада години подоцна, и никој не знае зошто.

Кога бил изграден ал-Натах, градови процветувале во регионот на Левант, долж Средоземното Море од денешна Сирија до Јордан. Северозападна Арабија тогаш била сметана за пуста пустина, низ која поминувале номадски племиња и каде се наоѓале места за погребување. Но, пред 15 години, археолозите откриле бедеми од бронзеното време во оазата Тајма, северно од Хајбар.

Ова „прво значајно откритие“ ги поттикнало научниците да почнат да ги истражуваат овие оази, вели Шарлу.

Бавен урбанизам

Црни вулкански карпи, наречени базалт, ги прикриле ѕидовите на ал-Натах толку добро што го „заштитиле местото од нелегални ископувања“, објаснува Шарлу.

Но, набљудувањето на местото одозгора открило можни патеки и темели на куќи, што им помогнало на археолозите да знаат каде да копаат. Откриле темели „доволно силни да поддржат најмалку еднокатни- или двокатни“ куќи.

Нивните првични наоди прикажуваат слика на град од 2,6 хектари со околу 50 куќи поставени на рид и сопствен ѕид. Гробовите во некрополата содржеле метални оружја како секири и ножеви, како и камења како ахат, што укажува на релативно развиено општество за тоа време.

„Парчињата керамика „сугерираат релативно еднакво општество. Тоа се многу убави, но многу едноставни керамики,“ вели Шарлу.

Големината на бедемите – кои можеле да достигнат околу пет метри висина – сугерира дека ал-Натах бил центар на некаков вид моќна локална власт.

Овие откритија откриваат процес на „бавен урбанизам“ во транзицијата помеѓу номадскиот и поседелен начин на живот.

На пример, утврдените оази можеби биле во контакт една со друга во област каде сè уште доминирале номадски групи. Таквите разменувања можеби дури ги поставиле темелите за „патеки на темјан“, кои подоцна го поврзале тргувањето со зачини, темјан и смирна од јужна Арабија до Средоземјето.

Ал-Натах сè уште бил мал во споредба со градовите во Месопотамија или Египет од истиот период. Но, во овие огромни пустински пространства, изгледа дека постоел „друг пат кон урбанизација“ од таквите големи градови-држави, еден „поскромен, многу побавен и специфичен за северозападот на Арабија“, заклучува Шарлу.