Емулгатори – Што се тоа? Зошто ги јадеме? Што му прават на нашето тело, според најновите истражувања?

Лекарите повторно со  предупредувања за тоа како ултра-обработената храна може да придонесе за порастот на случаи на рак на дебелото црево кај младите луѓе.

И додека бонбоните, чипсот и преработеното месо неодамна привлекоа најголемо внимание, се поголем е бројот на луѓе кои пријавуваат дека јадат „здраво“, а сепак заболуваат од рак.

Гастроентерологот од Универзитетот во Мајами, д-р Марија Абреу, која неодамна беше наградена со грант за проучување на овој феномен, верува дека дел од проблемот е количината на емулгатори во модерната храна, вклучително и оние кои се во здравите производи, како што се јогуртите со малку маснотии, лесни преливи за салата и путер од кикирики.

Вообичаените адитиви кои помагаат на храната без млечни производи и ниска и безмасна храна да им се даде нивната комбинирана и кремаста текстура, но се поврзани со воспаление на цревата и нарушување на цревниот микробиом – собирање здрави бактерии во дигестивниот тракт на телото.

Во нормални услови, цревниот микробиом го штити дигестивниот тракт од патогени и инфекции и помага во спречување и намалување на воспалението на цревата. Кога микробиомот е нарушен од лекови или одредена храна со адитиви – или дигестивниот тракт е оштетен од воспаление – тоа може да го зголеми ризикот од рак.

Д-р Абреу изјави: „Нешто во микробиомот се промени и го активира ова хронично воспаление во гастроинтестиналниот тракт. Оваа ултра-обработена храна создава многу „бучава“ во микробниот систем. Нештата како емулгатори кои се додаваат за работите да бидат кремасти, знаете, безмасните јогурти и сите овие работи, навистина можат многу длабоко да го променат цревниот микробиом“.

Вообичаените емулгатори вклучуваат соја лецитин, сукралоза, ксантанска гума, карагенан, малтодекстрин и полисорбат. Популарните „Light and Fit“ јогурти, грчките јогурти со нула шеќер и „комплетните“ протеински јогурти често содржат некој вид емулгатор за да им ја дадат на производите нивната кремаста конзистентност.

Веганските и „лесните“ мајонези, исто така, наведуваат емулгатори на нивните етикети со состојки. Урда, „лесни“ преливи за салати, кисели краставички, житарици, млечни производи и замени за месо, па дури и гуми за џвакање, може да ги содржат овие потенцијално штетни состојки.

Еве подетални информации за секој емулгатор, заедно со нивната примена:

• Соја лецитин: Природен емулгатор добиен од соја кој се користи за мешање на состојки како масло и вода. Се користи во чоколади, печива, маргарин, и преливи за салати за да спречи разделување на состојките и да ја подобри текстурата.
• Сукралоза: Вештачки засладувач кој е многу посладок од шеќерот, но содржи малку калории. Се користи во диетални пијалаци, десерти без шеќер, сладолед, и гуми за џвакање за да обезбеди сладок вкус без додавање калории.
• Ксантанска гума: Природен згуснувач и стабилизатор добиен преку ферментација на шеќери. Се користи во сосови, безглутенски печива, супи, растителни млека за да ја подобри текстурата, конзистентноста и да го спречи разделувањето на состојките.
• Карагенан: Емулгатор и згуснувач добиен од морски алги. Се користи во млечни производи како млеко, јогурт и сирење, како и во растителни алтернативи на млеко, за стабилизирање, згуснување и давање кремаста текстура.
• Малтодекстрин: Јаглехидрат добиен од скроб што се користи како згуснувач, стабилизатор, или носач на ароми. Се користи во спортски пијалаци, грицки, сосови, и готови мешавини за печење за да додаде текстура и да стабилизира ароми.
• Полисорбат: Синтетички емулгатор што помага во мешање на масло и вода. Се користи во сладолед, шлаг, преливи за салати, и креми за да се подобри текстурата, стабилноста, и конзистентноста на производот.

ФДА ги прегледа и одобри овие состојки и ги сметаше „генерално за безбедни“, но има некои студии кои покажаа во врска со асоцијациите.

Но, една студија покажа дека изложеноста на карагенан е поврзана со цревни чиреви и абнормалности, потенцијално канцероген раст на ткивото. Друга студија покажа дека животните изложени на карагенан развиле чиреви и интестинално воспаление.

Додека некои студии ја поврзаа ксантанската гума со здравствени придобивки како што се губење на тежината и понизок холестерол, еден сет на истражувачи открија дека потрошувачката на ксантанска гума доведува до променет цревниот микробиом.

Студијата од 2015 година покажа дека луѓето кои консумираат малтодекстрин имаат намален број на добри бактерии во цревата и зголемен број на лоши бактерии, што може да ги оштети цревата и да го зголеми ризикот од воспалителни состојби на цревата. И друга студија го поврзува малтодекстрин со хронични воспалителни состојби и инфекции и воспаление на дигестивниот систем.

Повеќекратни студии ја разгледаа врската помеѓу цревниот микробиом и ракот на дебелото црево.

Студијата од 2021 година заклучи: „Бидејќи колоректалниот регион е место каде што промените во цревниот микроб можат директно да влијаат на органите, колоректалниот карцином (КРК) се смета дека е под влијание на цревниот микробиом повеќе од другите тумори. Студиите на цревниот микробиом открија дека нарушувањето на микробиомот се јавува почесто кај пациенти со КРК отколку кај здрави луѓе“.

Студија од 2022 година изјави: „Промените во цревниот микробиом играат голема улога во прогресијата и развојот на КРК“.