Илјадници жртви: Бизарната кула од човечки черепи во соседството е споменик на варварската одмазда
Камен-темелник на татковината, споменик на нечовечноста и варварската одмазда, симбол на отпорот и храброста, најтажниот споменик во Србија… Во Ниш има многу описи на споменици, а никој не остава рамнодушен – како споменикот Ќеле-кула.
Тоа е кула изградена од човечки черепи. Бизарниот и мрачен споменик е создаден за време на Првото српско востание против Турците. Во пролетта 1809 година, околу 12.000 Срби марширале од Делиград до Ниш, додека од друга страна, турските војници добиле помош од Бугарија и Лесковац.
Иако биле совладани од турските сили, Србите успеале да му зададат силен удар на непријателот. Меѓутоа, кога турските чети возвратиле со напад на ридот Чегра, каде што бил војводата Стеван Синѓелиќ со своите војници, тоа бил почеток на крајот.
Војвода Синѓелиќ бил убиен во битка и следела турска одмазда. Главите на убиените Срби биле отсечени, одрани, наполнети со слама и памук и испратени кај султанот Махмуд II. во Истанбул. Од нив подоцна била изградена кулата Ќеле (од турското име за „кула на черепите“) на тогашната периферија на Ниш. Речиси илјада черепи биле вградени во ѕидот на кулата како предупредување за другите кои би можеле да помислат да се побунат и да провоцираат.
Со текот на времето, кулата Ќеле била уништена, а дел од черепите биле отстранети – и покрај турската забрана – за да можат да бидат погребани на гробиштата. Денеска останаа само 54 черепи, а оној за кој се верува дека е на Синѓелиќ е ставен во стакло.
Тие се прогласени за споменик на културата и стојат како потсетник на одмаздата, но и на отпорот што го споменува дури и францускиот писател Алфонс де Ламартин во неговото дело „Патот кон истокот“.
Таму напишал: „Оваа рамнина беше сцена на смртта на тие храбри српски востаници, а овој споменик е нивен гроб. Со очи и срце ги поздравив посмртните останки на овие храбри луѓе, чии отсечени глави станаа камен-темелник на независноста на нивната татковина. (…) Нека го чуваат овој споменик! Тој ќе ги научи нивните деца колку вреди независноста на еден народ, покажувајќи им по која цена ги откупиле нивните татковци“.