Како помина експериментот каде што луѓето живееја во целосна изолација 2 години и зошто не успеа

Писателите на научна фантастика често пишуваат приказни за групи луѓе кои живеат во изолиран простор и произведуваат сè што им е потребно за нормален живот, сами по себе. Овој експеримент всушност беше спроведен во реалниот живот.

Целта била да откриеме дали луѓето можат да создадат биосфера на другите планети и да живеат во нив. Во 1991 година, група луѓе биле ставени под изолирана купола. Но, реалноста се покажала како многу понепредвидлива од фантазијата.

Во 1987 година, среде пустината Сонора, во државата Аризона, започнал огромен процес на градење. 4 години подоцна, кога завршила изградбата, се појавиле огромни футуристички згради, изработени од стакло и метал. Тие биле изградени така што воздух неможел ниту да влегува ниту да излегува. Ова им овозможило да имитираат услови слични на другите планети, каде луѓето не можат да живеат надвор.

И зградите и проектот биле именувани како Биосфера 2. Овие футуристички згради требало да бидат вториот саморегулирачки систем по Земјата (самата планета е Биосфера 1). Затегнатоста на системот била толку добро конструирана што имала безбедност како Меѓународната вселенска станица.

Основните системи биле под земја. Имало цевки со циркулирачка вода за греење и пиење, а исто така имало и огромни „бели дробови“ кои требало да го компензираат компресијата и продолжувањето на воздухот кога се загрева во текот на денот и се лади во текот на ноќта. Покрај тоа, за да се спречи какво било навлегување однадвор (освен сончевата светлина), сите згради биле изолирани со специјално изработени чаршафи од дебел метал кои тежеле околу 50 тони.

Внатре, објектот бил поделен на 7 области наречени биоми. Секој од нив имал различни услови што се присутни на Земјата: дождовни шуми, маглива пустина, мочуришта, океан со корален гребен и савана. Имало 2 антропогени биоми од кои едниот вклучувал човечко живеалиште, а вториот – земјоделски систем за одгледување храна.

На 26.09.1991 година, група од 4 мажи и 4 жени влегле низ вратите на Биосферата 2. Заедно со нив, имало околу 3.000 видови на животни и растенија, вклучувајќи дрвја и инсекти. Биосферичарите – ова беше името на учесниците – морале да обезбедат храна за себе, затоа тие засадиле ориз, сладок компир, цвекло, банани и папаја. Не биле користени хемиски ѓубрива, бидејќи тие можеле да имаат негативно влијание врз здравјето на изолираните луѓе.

Д-р Рој Валфорд, кој беше еден од учесниците во мисијата, создал исхрана со 83% растително потекло. Најчесто еднаш неделно тимот јадел некаков вид на месо. Кокошките се одгледувале во земјоделскиот биом, а рибите се одгледувале во океанскиот биом. Учесниците псотојано се чувствувале гладни иако тестовите покажале дека нивното здравје се подобрило.

До втората година под куполата, нивните тежини се стабилизирале. Покрај тоа, медицинските тестови спроведени надвор од Биосферата 2 покажале дека метаболизмот на секој учесник е подобрен. Интересно е што скоро 2 години вегетаријанска диета го сменила варењето на членовите на мисијата. Бидејќи тие немале многу месо во нивните исхрани, тие ги изгубиле ферментите кои го варат месото.

Но, изолацијата не беше здрава за животните и растенијата. Повеќето ‘рбетници земени во куполата починале до крајот на првата година од експериментот. Лебарките затоа одлично функционирале. Интересно е што климата на пустинскиот биом изгледала како савана затоа што испарувачката вода се кондензирала на стаклената купола и се враќала како дожд. Дрвјата исто така останале слаби и листовите им пожолтеле.

Исто така им снемувало кислород. Причината за намалувањето на нивото на кислород е откриена само по завршувањето на мисијата. Се покажа дека тоа е заради организмите што се репродуцираат во почвата. Тие го претворија кислородот во јаглерод диоксид и исчезнаа некаде. Гасовите реагираа со бетонот и произведоа калциум карбонат што беше причина за мистериозното „протекување“.

Табер Мекалум и Џејн Поинтер, кои биле во врска пред почетокот на експериментот и се венчале неколку месеци по напуштањето на Биосферата 2, се сеќаваат дека еднаш, тие навистина почувствувале колку е ниско нивото на кислород. Тоа се случило во 1992 година за време на целосното затемнување кое траело околу 30 минути.

Овој природен феномен немал никакво влијание врз други луѓе надвор од куполата, но членовите на мисијата навистина го чувствувале тоа: затоа што атмосферата под куполата била 19 милијарди пати помала од онаа на Земјата и растенијата престанале да произведуваат кислород, додека немало сончева светлина, така што нивото на СО2 во изолираната област се зголемило брзо и драматично.

Луѓето немале добри односи и се поделиле на две групи. По завршувањето на експериментот учесниците повеќе не сакале да комуницираат меѓу себе и по толку години. Експериментот бил прогласен за неуспешен поради проблемите со кислород, паразитите и несогласувањата помеѓу луѓето.