Како се користело златото во античко време – и што им значело на Македонците
Златото — симбол на моќ, убавина и вечност — било ценето и користено уште од најраните цивилизации. Со својата природна сјајност и отпорност на корозија, станало не само украс, туку и средство за изразување статус, религија и економска вредност. Во античките општества, златото не било само материјал — било мит, алат и идеал.
Накит, уметност и луксуз
Златото било широко користено во изработка на накит, скулптури и декоративни предмети. Египќаните уште во 5000 п.н.е. употребувале електрум (природна легура од злато и сребро), додека Сумерите околу 3000 п.н.е. правеле златен накит за мажи и жени. Минојците на Крит создавале кабелски синџири и користеле бројни техники како филигран, гранулација, втиснување и гравирање. Римјаните, пак, златото го користеле како основа за скапоцени камења, а традицијата продолжила и во Византија.
Во Јужна Америка, цивилизациите како Чавин и Наска го усовршиле занаетот на обработка и лиење злато. Инките го сметале златото за „пот на богот Сонце“ и го користеле за религиозни артефакти. Слични верувања постоеле и во античка Колумбија, каде што златото се користело при церемонии поврзани со легендата за Ел Дорадо.
Златото како валута и политичка моќ
Уште од 8 век п.н.е., златото се користело како средство за размена. Првите монети, направени од електрум, се појавиле во Мала Азија, а Лидијскиот крал Крез се смета за творец на првите чисти златни монети со официјален печат. Лидијците развиле методи за прочистување на златото со употреба на сол и топлина, што им овозможило да создадат стандардизирана валута со загарантирана чистота.
Римјаните го вовеле безантот — златник што бил во употреба со векови. Иако среброто било почеста валута, златото останало симбол на стабилност и сила.
Македонскиот златен статер е уште еден пример за злато како политичка алатка. Златен статер бил античка златна монета, најчесто користена во Македонија, особено за време на владеењето на Филип II и Александар III Македонски. Тоа е монета што била направена од чисто злато и тежела приближно 8,6 грама.
Овие монети биле печатени со симболи што носеле политичка и културна порака – на пример, Филип II често ставал слика на богот Аполон од едната страна, а коњи или колесница од другата, за да ја потенцира својата врска со Олимписките игри и божествената легитимност. Александар, пак, често користел слика на Атина или Херакле, за да се претстави како наследник на храброста, мудроста и божественото потекло – симболично поврзувајќи се со боговите и хероите, и испраќајќи порака дека неговата власт е поддржана и од небесата, не само од мечот.
Светост, медицина и алхемија
Златото се користело за изработка на круни, жезла, религиозни садови и други симболи на моќ и светост. Многу од тие предмети биле закопувани со мртвите, како што покажува познатата маска на Агамемнон. Египќаните ги украсувале храмовите и саркофазите со златни листови, а Тутанкамоновата маска е врв на тој тренд.
Златото се користело и во стоматологијата уште од VII век п.н.е. — Етрурците врзувале замени за заби со златна жица. Исто така, златото се вткајувало во ткаенини, се нанесувало на рани и се користело во обиди за алхемиска трансформација. Египќаните развиле методи за анализа на чистотата на златото уште во 1500 п.н.е., а Архимед открил дека специфичната тежина на златото може да открие колку е чисто.
Коментирај анонимно