Колку заработуваат Бугарите, каква им е економијата и што ќе се случи кога ќе преминат кон користење на еврото?

Содржина:

• Економија
• Население
• Животен стандард

Економија

Бугарската економија придонесува само со 0,1% во светскиот бруто-производ. Но, не е толку мал: во однос на обемот, Бугарите се пред Белорусите, Србите и Хрватите. Во 2024 година – 103,74 милијарди долари (СБ).

46,3% од територијата на Бугарија е земјоделско земјиште. Претежно обработливо земјиште и пасишта, а само 1,3% од земјиштето е под повеќегодишни култури. Во исто време, учеството на земјоделството во бруто-производот е само 2,5% . 62,5% е зафатено од услуги, а 22,7% од индустријата. Бугарите одгледуваат и снабдуваат пченица, сончоглед, јачмен, домати, репка, грозје и компири.

Сувите и топли лета и 354 км крајбрежје им диктираат на Бугарите насока во која не можат а да не работат – туризмот. Но, индустријата очигледно не работи со својот максимален капацитет.

Што извезуваат Бугарите ? Петте насоки од изминатите години со максимален обем во монетарна смисла се рафинирана нафта, облека, рафиниран бакар, пченица, природен гас (можете да замислите од каде доаѓа). А најголемиот трговски партнер е Германија.

Главниот проблем на бугарската економија не е потрагата по инвестиции. Инвеститорите би дошле, но нема кој да работи во нивните претпријатија и компании: специјалистите кои добиле советско образование или заминале засекогаш или веќе се пензионирале. А едвај има доволно млади луѓе со доволно компетенции за да ги пополнат слободните работни места. Недостатокот на образовани луѓе е она што ја кочи земјата.

Население

Кои се Бугарите во етничка смисла? Мешавина од Словени и Турци. Пред илјада и пол години, турските номадски племиња дошле на територијата на современа Бугарија од црноморските степи, се асимилирале таму, се измешале со локалните Словени и потомци на Тракијците и го основале Првото бугарско кралство.

Во текот на изминатите 35 години, Бугарија изгуби речиси една третина од своето население, кое сега се проценува на 6,44 милиони луѓе. На врвот, во 1989 година, имало речиси 9 милиони Бугари, но луѓето почнале да си заминуваат штом се отвориле границите. Во различни насоки. Дури и во 1946 година, имало повеќе Бугари отколку што има сега – 7,03 милиони.

Земјата брзо старее. Просечната возраст на жителите е 45,1 години. Покрај тоа, Бугарите имаат малку деца. Во структурата на населението, децата под 14 години сочинуваат само 13,8%. А бројот на Бугари кои ја преминале границата од 65 години е 21%!

Возраста за пензионирање по завршувањето на периодот на нејзино постепено зголемување е 65 години за мажи и 63 години за жени. Со таков сооднос на деца и стари лица и очекуван животен век од 76,1 години, малку е веројатно дека Бугарите ќе можат да избегнат второ зголемување, барем на 67 години.

Во Бугарија има само еден град со население од над милион луѓе – главниот град Софија. На второ место е Пловдив, голем логистички центар со население од 386 илјади луѓе.

Животен стандард

Во Бугарија сè уште не постои универзална писменост. 1,6% од возрасните Бугари не можат да читаат или пишуваат. Колку е пониска стапката на писменост, толку е повисока стапката на сиромаштија, ова е аксиома.

Во однос на нето-приходот на оние што работат со просечна плата во земјата, Бугарите се на последното место во европската статистика – 11.074 евра годишно. По плаќањето на сите даноци и такси, на Бугарин кој, без никаква иронија, имал среќа со својата плата ќе му останат само 923 евра на располагање. Минималната плата е 551 евро.
20,6% од Бугарите живеат под линијата на сиромаштија. И тоа не според некакви повисоки стандарди на богатство, туку според нивниот национален метод на пресметување на прагот на приход. Во исто време, просечните семејни трошоци за храна покажуваат иста несовпаѓање како во Турција – малку пари, ниски приходи, сиромаштија, но во просек 20,7% од трошоците за домаќинства се трошат за храна.

Бугарите стравуваат дека со преминот кон еврото, ќе има уште повеќе сиромашни луѓе. Тие го виделе искуството на другите земји, се сеќаваат како Литванците се жалеа на лебот што стана 2-3 пати поскап и разбираат дека влегувањето на еврото во локалниот бизнис нема да помине без трага. Купувањето на стари претпријатија во локалниот земјоделски сектор, прехранбената индустрија и нивната модернизација ќе доведе до 100% зголемување на цените. Но, не и платите: новите сопственици сакаат да ги компензираат инвестициите и да остварат профит.