Ледената обвивка на Марс и новите сознанија за внатрешната структура на планетата

Масивната ледена покривка на северниот пол на Марс, формирана релативно неодамна во геолошки рамки – пред само неколку милиони години, врши значителен притисок врз планетата. Под нејзината тежина, северниот пол полека, но постојано тоне. Овој на прв поглед локален процес, заедно со податоците собрани од мисијата InSight, отвора можност за подетално разбирање на внатрешната структура на Марс.
Новото истражување, базирано на комплексни компјутерски модели, ги потврдува и дополнително прецизира претходните хипотези за составот на марсовата кора и покривка. Комбинирајќи различни извори на податоци, научниците демонстрираат колку е моќен интердисциплинарниот пристап во современата наука.
Познато е дека земјината кора, иако делува цврсто, има одредена пластичност и може да се деформира под влијание на геолошки процеси како што е тектониката на плочите. Слични механизми се случуваат и на Марс, каде што поларните ледени капи предизвикуваат притисок врз кората, слично како што глацијалните маси на Земјата ја втиснувале кората за време на ледените доби.

Ледената обвивка на Марс

Нови сознанија за внатрешната структура на планетата

Поларните „шапки“ на Марс се релативно млади формации, најверојатно не постари од 10 милиони години, според анализите на орбитата и климатските модели. Ова значи дека кората под нив можеби сè уште тоне, а проучувањето на овој процес може да открие повеќе за механичките својства на кората.
Со оглед на тоа што директно мерење на брзината на тонењето од Земјата е речиси невозможно, научниците користеле 84 различни компјутерски модели кои вклучувале варијации на клучните параметри: температура на кората, нејзина дебелина, вискозноста и други фактори. За да се издвојат најреалистичните сценарија, користени се податоци од повеќе мисии, вклучувајќи ги:
Сеизмичките мерења од InSight, кои покажуваат дека на северниот пол не се регистрирани силни марсотреси, што дава информации за деформацијата на кората.
Радиолокациските податоци од орбитерските мисии, кои помогнаа во проучување на структурата на ледените капи и нивната интеракција со подлогата.
Набљудувањата на орбитите на марсовите месечини, преку кои се утврдени гравитациските промени предизвикани од притисокот на ледената покривка.
По темелна анализа, само три модели останаа во согласност со сите достапни податоци. Тие сугерираат дека покривката на Марс е со висока вискозност, што упатува на релативно студена внатрешност. Ова исто така значи дека главните извори на топлина од радиоактивни елементи најверојатно се концентрирани во кората, а не во подлабоките слоеви.
Иако експериментите за директно мерење на топлинскиот тек на InSight не беа успешни, ова истражување значително придонесува кон разбирањето на Марсовата геологија. Потврдено е дека ледените капи се помлади од 10 милиони години, а развиените модели даваат сè попрецизни сознанија за внатрешната структура на планетата.

 

Нови сознанија за внатрешната структура на планетата