Манихејство: Првата голема „секта“ во историјата на човештвото

Манихејство, дуалистичко религиозно движење основано во Персија во 3 век н.е. од Мани, кој бил познат како „Апостол на светлината“ и врвен „Илуминатор“. Манихејството се смета за христијански ерес.

Мани е роден во јужна Вавилонија (сега во Ирак). Со своето „благовештение“ на 24-годишна возраст, тој ја послушал небесната наредба да се манифестира јавно и да ги прогласи своите доктрини; така започнала новата религија/секта. Од тој момент, Мани проповедал низ целата Персиска империја. На почетокот непречено, подоцна бил прекинат од кралот, осуден и затворен. По 26 дена испитувања, кои неговите следбеници ги нарекувале „Страста на осветлувачот“ или „распетието на Мани“, Мани им ја соопштил последната порака на своите ученици и починал (некаде помеѓу 274 и 277).

Мани се гледал себеси како последен наследник во долгата низа пророци, почнувајќи од Адам и вклучувајќи ги Буда, Зороастер и Исус. Тој сметал дека претходните откритија на вистинската религија се ограничени во ефективноста затоа што биле локални, предавани на еден јазик на еден народ. Покрај тоа, подоцнежните приврзаници ја изгубиле од вид оригиналната вистина. Мани се сметал себеси за носител на универзална порака наменета да ги замени сите други религии. Со надеж дека ќе избегне корупција и ќе обезбеди доктринарно единство, тој ги запишал своите учења во писмена форма и им дал канонски статус на овие списи за време на неговиот живот.

Манихејската црква од самиот почеток била посветена на енергична мисионерска активност во обид да го преобрази светот. Мани го охрабри преводот на неговите списи на други јазици и организираше обемна програма за мисија. Манихеизмот бил проширен низ Европа, Африка и Азија. Сепак после одреден период Манихеизмот бил исфрлан и не можел да се воспостави како религија.

Учењето на Мани се занимавало со потеклото на злото, осврнувајќи се на теоретски дел од проблемот на злото со негирање на семоќта на Бога и претпоставување на две спротивни сили. Манихејската теологија учела на дуалистички поглед на доброто и злото. Клучно верување во манихеизмот е дека на моќната, иако не семоќна добра моќ (Бог) ѝ се спротивставува вечната злобна моќ (ѓаволот).

Што остана од оваа учење? Некои места се зачувани во Синџијанг и Фуџијан во Кина. Храмот Каоан е единствената целосно недопрен објект на Мани, иако подоцна се поврзал со будизмот. Неколку мали групи тврдат дека продолжуваат да го практикуваат ова верување.