Масада никогаш повеќе нема да падне: Пустинска палата чија трагедија стана инспирација на една нација

Во јужен Израел, среде пустошот што доминира во пејзажот долж Јудејската пустина и Мртвото Море, се издига величествено плато. Нејзините карпи се високи и до 400 метри, а на карпестото плато се наоѓа древната палата Масада чија трагедија стана инспирација за Израелците и Евреите ширум светот.

Изграден е во времето на Ирод I Велики, кралот на Јудеја. Епитетот „Велики“ нека не мами, бидејќи така не го нарекувале Евреите (не биле ентузијасти). Тој бил наречен од римските историчари поради неговата лојалност кон Рим – тој владееше со Јудеја како римски сојузник и вазал.

Масада е изградена како прекрасна пустинска палата од два дела, украсена со висечки градини и опремена со систем за наводнување, бањи, магацини, оружја… Била опкружена со ѕидови дебели речиси четири метри, а целиот комплекс се уште се смета за еден од најдобрите зачувани римски опсадни згради. Некои историчари веруваат дека Ирод го подигнал како прибежиште за себе во случај на бунт. Можеби бил свесен дека со својот животен стил и суров начин на владеење не е миленик на народот.

Тврдината во височините е и една од најпопуларните израелски туристички атракции – годишно ја посетуваат околу милион посетители. До врвот се стигнува пеш по кривулеста патека (но без грижи, има и жичарница).

„Ние први се побунивме, последни ќе паднеме“

Тоа не е само прекрасен национален парк, вреден археолошки локалитет и штитеник на УНЕСКО. Таа стана симбол на кралството и храброста на народот, отелотворена во трагичниот настан од 73 н.е.

Царот Ирод I Велики дотогаш веќе бил мртов, а незадоволните Евреи се кренале против римската власт. Се издвоила малку „огнена“ група бунтовници наречена Зелоти. Тие започнале немири низ целата земја и започнале герилски акции, кои ќе прераснат во крвава јудео-римска војна.

Додека илјадници Евреи биле убиени, заробени или испратени на принудна работа, Масада била последната неосвоена тврдина која ја држеле околу илјада еврејски бунтовници и членови на нивните семејства. Иако со месеци успешно се спротивставувале на непријателските напади, Римјаните на крајот ги опколиле. Одлучувајќи дека ќе направат се само да не паднат во нивни раце, Евреите извршиле колективно самоубиство.

Заклетвата што ја дале претходната вечер е запишана во историјата: „Одамна одлучивме дека нема да им бидеме слуги на Римјаните, ниту на никој друг освен на самиот Бог. Дојде време да ја спроведеме нашата заклетва на дело. Ние први се побунивме, а во таа борба ќе останеме последни. Не можеме а да не помислиме каква услуга ни направи Бог – ние имаме моќ да умреме храбро и слободно“.

Денес, на истото место, израелските војници даваат заклетва: „Масада никогаш повеќе нема да падне“.