Минерал Јадарит: „Српскиот криптонит“ кој може да ја напојува иднината на Европа
Во Јадарската долина во Србија е пронајден редок минерал што зачудувачки наликува на криптонитот од филмовите за Супермен – но наместо да одзема сили, тој нуди огромен технолошки потенцијал. Јадаритот, бела минерална карпа откриена во 2004 година, содржи големи количини на литиум и бор – два елемента клучни за иднината на одржливата енергија.
Иако првично привлекол внимание поради сличноста со измислениот криптонит, денес јадаритот е вреднуван како ресурс што би можел да ја засили европската „зелена транзиција“. Литиумот е неопходен за батериите во електричните возила, додека борот се користи во производството на стакло, ѓубрива и соларни панели. Со оглед на напорите на Европа за намалување на зависноста од фосилни горива, побарувачката за вакви минерали постојано расте.
Точниот рецепт за негово формирање
Она што го прави јадаритот особено редок е начинот на негово создавање – потребни се уникатни геолошки услови: базична вода, вулканско стакло, специфична температура и време. Научниците го споредуваат неговото формирање со прецизно кулинарско ремек-дело – најмала грешка и минералот не може да настане.
Денес, јадаритот е пронајден само на едно место на планетата – токму во Србија. Обидите за синтетичко создавање во лабораторија засега не се успешни, но најновите истражувања ја откриваат точната „рецептура“ за негово формирање. Покрај тоа, јадаритот е поеколошки за експлоатација од другите извори на литиум – се добива со помалку енергија и со минимално загадување.
Минерал од непроценливо значење
Во време кога електричниот транспорт и обновливите извори се во фокусот, вакви минерали се од непроценливо значење. Јадаритот, или „српскиот криптонит“, би можел да одигра клучна улога во создавањето на поодржлива иднина – не во фикција, туку на српско тло.
Коментирај анонимно