Мито, измами и политички интриги: Најголемите корупциски афери од 19 век

Корупцијата има длабоки историски корени. Во 19 век, за време на Индустриската револуција, колонијалната експанзија и создавањето на национални држави, злоупотребата на моќта достигна нови размери. Технолошките откритија и растот на финансиските текови создадоа услови за големи корупциски скандали кои ја поткопаа економијата и довербата во владините институции.

Во продолжение, ги разгледуваме најголемите корупциски афери од 19 век, нивните последици и поуките што можеме да ги извлечеме денес.

1. Тамани Хол – политичката мафија на Њујорк (САД, 1850–1870)

Организацијата Тамани Хол, дел од Демократската партија, владеела со Њујорк преку поткуп, изборни измами и непотизам.
Нивниот водач, Вилијам „Шеф“ Твид, проневерил 200 милиони долари (денешна вредност), финансирајќи го својот луксузен живот на сметка на градскиот буџет.

Неговото царство почнало да се руши откако карикатуристот Томас Наст ја разоткрил неговата корупција преку сатирични илустрации.

2. Панамскиот скандал (Франција, 1889–1893)

Изградбата на Панамскиот канал, замислена како аналог на Суецкиот канал, се претвори во катастрофа. Компанијата на Фердинанд де Лесепс се соочи со технички проблеми и финансиски загуби. За да го прикрие неуспехот, раководството поткупило над 150 политичари, меѓу кои министри и 50 новинари.

Како резултат, 800.000 инвеститори ги загубиле своите заштеди, а судењата на одговорните го разнишаа угледот на Третата француска република.

3. Аферата Crédit Mobilier (САД, 1867–1872)

При изградбата на трансконтиненталната железница во САД, компанијата Crédit Mobilier of America ги зголемувала трошоците на проектот, а парите ги префрлала во приватни џебови.

За да ја прикрие измамата, директорот Oakes Ames подмитил членови на Конгресот, вклучувајќи го и идниот потпретседател Шујлер Колфакс. Скандалот доведе до истрага во 1872 година и импичмент на двајца функционери.

4. Виски аферата – корупција во администрацијата на Грант (САД, 1870–1875)

По Граѓанската војна, акцизите на алкохол носеле 80% од државните приходи. Група функционери, предводени од Џон Мекдоналд, создале шема за избегнување на даноците, со што украле околу 1,5 милиони долари (денешна вредност: 40 милиони долари).
Иако аферата го потресе угледот на претседателот Улис Грант, тој самиот не бил директно вклучен.

3. Виски аферата – корупција во администрацијата на Грант (САД, 1870–1875)

5. Колонијална експлоатација: Британска Индија и Конго

Во колониите, корупцијата често значела директно насилство:

• Во Британска Индија, претставници на Источноиндиската компанија изнудувале огромни суми од локалните владетели.
• Во Слободната држава Конго, кралот Леополд II од Белгија ја претворил колонијата во личен профитен проект, експлоатирајќи ја индустријата за гума.

Според извештајот на Роџер Кејсмент (1904), во Конго загинале до 10 милиони луѓе – еден од најголемите злосторства од колонијалната ера.