Од каде растенијата земаат материјал за растење? Не е од земјата, не додаваме земја во саксијата!

Секој од нас знае дека животните ја зголемуваат својата маса со јадење храна. Јасно е дека со јадењето месо, овошје или зеленчук, додаваме органски материи во нашето тело, кои стануваат градежни блокови за мускулите, коските и другите ткива. Но, што се случува со растенијата? Како ја зголемуваат својата маса ако единствениот извор на храна за нив се чини дека е земјата, водата и сончевата светлина?

Прво, да ги разбереме основните концепти. Растенијата, како нас, добиваат енергија преку процес наречен фотосинтеза. Ова е конверзија на сончевата енергија, водата и јаглерод диоксидот во гликоза и кислород. Гликозата служи како главен градежен материјал за растителната клетка, а кислородот се ослободува во околината.

Експериментот кој го потврдува овој процес бил спроведен во 17 век од холандскиот научник Јан Ван Хелмонт. Ја зел врбата и ја засадил во земјата, откако ја измерил земјата. Пет години подоцна, повторно ги измерил растението и почвата. Се покажа дека масата на растението се зголемила за 74 килограми, додека почвата практично не изгубила тежина. Ова го навело научникот до заклучок дека растенијата го црпат најголемиот дел од својата маса директно од воздухот, а не од земјата.

Како растенијата акумулираат јаглехидрати? Јаглерод диоксидот од атмосферата влегува во ткивото на листот, се комбинира со водород и кислород, а потоа се претвора во шеќери, кои служат како градежен материјал за клетките. Овие шеќери се користат за изградба на сложени структури како што се лисја, стебло, корени и плодови. Секоја година, растенијата растат нови структури користејќи складирани јаглехидрати.

Почвата игра важна, но не и одлучувачка улога во процесот на масовно акумулирање. Почвата обезбедува хранливи материи како што се азот, фосфор и калиум, кои му помагаат на растението ефикасно да ги синтетизира јаглехидратите. Водата, пак, учествува во преносот на овие елементи и ја поддржува виталната активност на корените. Сепак, како што се испостави, лавовскиот дел од масата на растението се формира од воздух!

Растенијата, за разлика од животните, го градат своето тело првенствено од атмосферскиот јаглерод диоксид, сонцето и мала количина на хранливи материи од почвата. Како резултат на тоа, најголемиот дел од растителниот организам се формира од воздухот, а не од земјата. Ова го објаснува феноменот зошто дрвјата и другите растенија можат да растат дури и во осиромашена почва, добивајќи ја потребната маса од околината.