Острошкиот манастир: Историјата и моќта на моштите на Свети Василиј Острошки

Високо, високо во планините на Црна Гора e сместен православниот манастир Острог. Ова не е најстариот манастир во Црна Гора, но е најпознат.

Во античко време, планинските пештери биле населени со пустиници. Тука тие нашле мир во изолација и молитва. Идејата да се изгради манастир на овие места му паднала на ум на епископот Херцеговин Василиј, кој живеел во 17 век.

Манастирот е врежан во вертикалниот ѕид на карпата Острошка Греда на речиси еден километар надморска височина. Можете да се качите пеш. Факт е дека туристичките автобуси пристигнуваат на посебен локалитет во близина на Долниот манастир и оттаму можете или да пешачите по скалите и по патот околу 5 километри, но патот е тежок, или со посебен автобус. Ми се чини дека на некои места е невозможно автобусот да се сврти таму, иако којзнае… Едно знам со сигурност дека влезот во манастирот е многу тесен и тежок. Неискусните возачи да не ја искушуваат судбината и да ја остават колата на паркингот кај долниот манастир.

Активниот манастир Острог се наоѓа во планините, на 30 километри од главниот град на Црна Гора, градот Подгорица и 15 километри од градот Даниловград. Овој манастир многумина православни христијани го сметаат за главна религиозна атракција на Црна Гора и на Балканот, почитувајќи го на исто ниво со светилиштата на Ерусалим и Нов Атон, како трето по важност христијанско светилиште во светот по бројот на аџии, по Светата Гора Голгота, каде што беше распнат Исус Христос, и Светиот гроб (гробот на Исус Христос) во Ерусалим. Тука доаѓаат многу не само православни аџии, туку и муслимани, католици и други религиозни деноминации. Верниците од различна вероисповед се убедени дека моштите складирани во манастирот имаат голема чудотворна моќ, исцелувајќи ги дури и безнадежно болните.

Во Острошкиот манастир, во една од пештерите се чуваат нераспадливите мошти на митрополитот Захолмско-херцеговски Василиј, кој во православниот свет е познат како Свети Василиј Острошки. Се смета за чудотворец, застапник и патрон на Црна Гора, кој починал на 29 април (9 мај) 1671 година.

Сегашниот православен манастир Острог, основан во 17 век и обновен во 1923-1926 година се состои од два дела: горен и долен.

Горен манастир

Горниот манастир се состои од 2 цркви: Введенска (Воведение на Пресвета Богородица) и Крестовоздвиженскаја (Воздвижување на Светиот крст).

Црквата Введенскаја е позната по тоа што свети Василиј Острошки се молел таму во последните 15 години од својот живот. Црквата Введенскаја е многу мала (3 х 3 метри), а во реликвијарот на овој храм се наоѓа реликвијарот со чудотворните мошти на свети Василиј Острошки, храмски свеќници од 1779 година и молитвеник од 1732 година. Секоја година кај овие мошти доаѓаат огромен број аџии. Велат дека сè што ќе посакате овде секогаш се остварува. Фреските во црквата Введенскаја биле насликани на крајот на 15 век. Во црквата „Воздвижение на Крстот“ се зачувани уникатни фрески од познатите српски иконописци Радула и Јован. На нив се прикажани Свети Василиј, Свети Сава, сцени од Христовиот живот и верски празници.

Интересно е што неговиот олтар е свртен кон југ, а влезот се наоѓа на северната страна. Овој распоред не е типичен за православието.

Црквата го добила името „Свети Крст“ по делот од крстот на кој бил распнат Христос, за кој се верува дека ѝ бил подарен на црквата кога била изградена.

На влезот во Горниот манастир лево има манастирски извор со лековита вода. Можете сами да собирате вода.

Во 1923 година, манастирот бил сериозно оштетен од пожар. Пожарот уништил поголем дел од Горниот манастир, но бил поправен помеѓу 1923 и 1926 година. Две цркви во пештерите се зачувани бидејќи немале дрвени конструкции, а тие сега се главните места во манастирот.

Долниот манастир

Во долниот дел се наоѓа црквата „Света Троица“, живеалиштата на монасите и гостинска куќа каде што аџиите или туристите можат да најдат сместување за ноќевање. Цената на креветот е околу пет евра, но ќе треба да се разбудите во 5 часот наутро.

Изградбата на Долниот манастир започнала во 18 век, а бил подигнат дури во 19 век. Се верува дека Василиј Острошки го купил земјиштето за да го изгради манастирот, тој подоцна напишал за ова: „Сето ова го подарив на црквата, моите напори и имот, срдечно донирав за доброто на мојата душа“.

Во црквата се наоѓаат моштите на 12-годишното момче Станко, кое Турците, поради неволноста да го пуштат православниот крст, го отсекле. Подоцна бил прогласен за светец.

Помеѓу Долниот и Горниот дел има пат кој минува низ шумата. Неговата должина е 5 километри. По оваа рута патуваат минибуси кои ги носат аџиите и туристите, но има уште пократка рута. Ова е пешачката патека „Патот на Василиј Острошки“, по која можете да се искачите за околу половина час или четириесет минути. Се верува дека за аџијата да се исчисти од гревовите патот треба да се оди бос. Многу аџии го прават тоа. Ова е најсветото место во Црна Гора.

Манастирот го добил своето име во чест на планината што се издигнува над него.

На територијата на манастирот постојано живеат 12 монаси.

Кој е Василиј Острогски

Василиј Острошки во светот – Стојан Јованович. Митрополитот Херцеговински Епископ.

Побожен човек од скромно семејство.

Безгрешниот начин на живот и побожните постапки за доброто на неговиот народ и земја предизвикаа човечка почит и благодарност.

По неговата смрт, Василиј беше прогласен за светец и сега е еден од најпочитуваните светци на Србија и Црна Гора.

Животот на Василиј Острогски

Василиј Острогски (Стојан Петрович Јовановиќ) е роден на 28 декември 1610 година во Херцеговина, која во тоа време била дел од Отоманската империја. Побожните родители се плашеле за животот на момчето, па го испратиле кај чичко Серафим во манастирот Завала, каде што живеел и учел. Подоцна, неговиот вујко го испратил возрасниот Стојан во манастирот Тврдос во Требиње (денешна територија на Босна и Херцеговина) на понатамошно образование. Овде зел монашки завети со името Василиј, во чест на свети Василиј Велики. Неколку години подоцна тој неволно се согласил да стане епископ. Живеел во манастирот Тврдош, но кога Турците го нападнале и го уништиле, се преселил во Острог.

Василиј ја започнал изградбата на манастирот Острог со три пештери на карпата. Решил да изгради црква во првата пештера, куќа за аџии во втората пештера, а капела во третата пештера. Монахот продолжил да го гради манастирот во текот на целиот свој живот се додека не умрел во 1671 година на 61-годишна возраст.

Во 1678 година, седум години по неговата смрт, игуменот на манастирот Свети Лука сонувал за Василиј Острошки. Во сон, Василиј му наредил да оди во Острог и да му го отвори гробот. Отпрвин игуменот го игнорирал неговиот сон, но овој сон се повторувал неколку ноќи, по што го прифатил својот сон како знак и отишол со монасите во Острог.

Кога дошле монасите на гробот на Василиј, постеле и се молеле седум дена. И само на седмиот ден го отвориле гробот. Телото на Василиј Острошки било добро сочувано и мирисало на босилек. Затоа, неговите мошти биле однесени во Горниот манастир, во црквата Воведение, каде што се чуваат до денес.

Во изминатите 300 години, манастирот Острог и моштите на Свети Василиј мораа да се бранат повеќе од еднаш. Во 1714 година, монасите ги закопале моштите во близина на манастирот на брегот на реката Зета за да ги заштитат од Турчинот Нуман-паша Чуприлиќ.

Во 1852 година, моштите на светителот морале повторно да бидат скриени. Турскиот командант Омар Паша го нападнал манастирот. Опсадата траела девет дена. Острог го бранеле само 30 Црногорци на чело со принцот Мирко Петрович. По успешната одбрана, моштите биле пренесени во Цетиње, каде што останале во црквата Рождество на Пресвета Богородица до пролетта 1853 година.

За време на Втората светска војна, на територијата на манастирот, во црквата Света Троица паднала фашистичка бомба, но таа се распаднала на два дела и не експлодирала. Сега фрагментите од оваа бомба се чуваат во манастирот.

Секој има свои причини да го посети познатиот манастир, сместен на стрмна карпа.

Аџиите одат во манастирот да побараат здравје за себе и за своите најблиски, да ги посетат моштите на свети Василиј Острошки, чии мошти имаат чудотворна моќ и се способни да исцелуваат безнадежно болни луѓе. На вакви места се зависи од силата на твојата вера, ако не веруваш во тоа, тогаш внимавај што посакуваш.

Патеката на Свети Василиј: Босото Патување до Здравје и Духовна Сила

Во срцето на планината Острош, каде што карпите секако сведочат за вековната историја и верба, постои патека која ги предизвикува и најиздржливите верници. Ова не е обична патека – тоа е патека на верата, исполнета со тишина и молитви, по која се оди бос за здравје и духовно прочистување.

Стрмната и каменеста патека што води кон Острошкиот манастир го претставува патот на искушението и надежта. Со секој чекор, босите нозе на верниците се спојуваат со земјата, создавајќи длабока врска помеѓу човекот и природата, помеѓу телото и душата. Одењето бос не е само физички акт, туку и симболичен чин на смирение и верба. Преминот низ болката и непријатноста на патеката е своевиден ритуал на прочистување, во кој секој камен на патот претставува препрека што мора да се совлада, а секоја молитва е чекор поблиску до духовната светлина.

Верниците кои ја минуваат оваа патека често зборуваат за чувство на олеснување и обновена сила. Со секој чекор, тие се надеваат на чудотворната моќ на Свети Василиј Острошки, кој, според преданието, бдее над нив и ги води кон здравје и мир. Оваа традиција е длабоко вкоренета во вековната историја на манастирот и продолжува да биде значаен дел од целокупното искуство на поклоништво.

Патеката до Острог не е само пат на телесен напор, туку патека на духовно воздигнување, која ја одразува силата на вербата и непрекинливата врска меѓу верниците и нивниот светител. Тоа е патека на којашто секој чекор е благослов, а секое искушение е благодет.