Откриена е првата „осамена“ црна дупка — без ѕвезда, сама патува низ галаксијата
По години набљудувања и научни дебати, тим астрономи конечно потврди дека објектот што го следеле уште од 2011 година е првата досега потврдена црна дупка што самостојно лебди низ нашата галаксија.
Првите индиции се појавиле пред неколку години, кога тимот открил невообичаен „темен објект“ во соѕвездието Стрелец. Се претпоставувало дека можеби се работи за осамена црна дупка — односно таква што не е во орбитална врска со друга ѕвезда. Но, нивната хипотеза веднаш била оспорена од друг истражувачки тим, кој сметал дека најверојатно станува збор за неутронска ѕвезда — остаток од експлодирана ѕвезда со исклучително висока густина.
Со нови податоци добиени од вселенскиот телескоп Хабл (од 2021 и 2022 година) и од европската опсерваторија Гаја, оригиналниот тим сега има доволно докази да го потврди првичниот заклучок: станува збор за самостојна црна дупка.
Како е откриена црната дупка без придружна ѕвезда
Сите досега познати црни дупки биле откриени преку нивното влијание врз блиска ѕвезда — со искривување на светлината или со гравитациско повлекување материја. Но оваа црна дупка не е поврзана со ниедна ѕвезда, што ја прави особено тешка за забележување.
Таа е откриена благодарение на ретка појава наречена гравитациска микролеќа. Имено, додека се движела низ вселената, оваа црна дупка накратко поминала пред далечна ѕвезда, искривувајќи ја и зголемувајќи ја нејзината светлина. Тоа им овозможило на научниците да го детектираат нејзиното постоење.
Податоците покажуваат дека масата на објектот е околу седум пати поголема од масата на Сонцето — премногу за да биде неутронска ѕвезда, што практично ја потврдува хипотезата дека се работи за црна дупка.
Што значи ова откритие за идните истражувања
Во 2023 година, дури и тимот што првично сметал дека објектот е неутронска ѕвезда, ги ревидирал своите наоди. По дополнителни анализи, тие се согласиле дека објектот е црна дупка со маса околу шест сончеви маси, што се совпаѓа со проценките на оригиналниот тим.
Ова откритие е огромен напредок за астрономијата: за првпат недвосмислено е потврдена црна дупка што не е дел од ѕвезден систем. Таа претставува целосно нов тип на објекти што научниците отсега ќе можат да ги бараат и проучуваат.
Истражувачите се надеваат дека со помош на претстојниот Римски вселенски телескоп Нанси Грејс, чиј старт се очекува во 2027 година, ќе можат да откријат и други вакви изолирани црни дупки низ нашата галаксија.
Коментирај анонимно