„Просечно шише вода содржи 240.000 парчиња нанопластика што предизвикува рак – 100 пати повеќе отколку што се мислеше“

Пластичните шишиња со вода содржат стотици илјади токсични микроскопски пластични честички, покажа новото истражување. Наодите веројатно ќе го шокираат секој што заменил вода од чешма со флаширана вода, верувајќи дека тоа е подобро за нивното здравје.

Пиењето вода од шише може да значи дека го контаминирате вашето тело со ситни парчиња пластика, за кои научниците стравуваат дека може да се акумулираат во вашите витални органи со непознати здравствени импликации. Нанопластиката веќе е поврзана со рак, проблеми со плодноста и вродени дефекти.

Научниците со користење на најнапредните техники за ласерско скенирање пронајдоа просечно 240.000 пластични честички во едно литарско шише вода, во споредба со 5,5 на еден литар вода од чешма.

Истражувачите од Универзитетот во Колумбија тестирале три популарни марки на флаширана вода што се продаваат во Соединетите Држави – и со помош на ласери ги анализирале пластичните честички што ги содржеле со големина од само 100 нанометри. Честичките – нанопластиката – се многу помали од микропластиката претходно откриена во флаширана вода.

Сепак, честичките се сметаат за потенцијално токсични бидејќи се толку мали што можат директно да влезат во крвните клетки и мозокот. Овие микроскопски честички носат фталати – хемикалии кои ја прават пластиката поиздржлива, пофлексибилна и подолготрајна. Изложеноста на фталати се припишува на 100.000 предвремени смртни случаи во САД секоја година. Познато е дека хемикалиите го попречуваат производството на хормони во телото.

Тие се „поврзани со развојни, репродуктивни, мозочни, имунолошки и други проблеми“, според Националниот институт за еколошки здравствени науки. Највисоките проценки откриле 370.000 честички.

Нанопластиката беше премногу тешко да се открие со користење на конвенционални техники, кои можеа да најдат само микропластика во опсег од 5 мм до 1 микрометар – милионити дел од метарот или 1/25.000-ти дел од инч. Нанопластичните честички се со дебелина помала од 1 микрометар. Револуционерното истражување во 2018 година откри околу 300 микропластични честички во литар флаширана вода – но истражувачите беа ограничени со нивните техники за мерење во тоа време.

Сега се спроведуваат истражувања низ целиот свет за да се проценат потенцијалните штетни ефекти. Тимот користи нова техника наречена Стимулирана микроскопија на Раманско расејување (SRS), која неодамна беше измислена од еден од коавторите на трудот.

Методот ги испитува шишињата со два ласери наместени да резонираат одредени молекули, а компјутерскиот алгоритам го одредува нивното потекло. Резултатите покажаа дека наночестичките сочинуваат 90 отсто од овие молекули, а 10 отсто се микропластика. Еден вообичаен тип на наночестички пронајден беше полиетилен терефталат или ПЕТ.

Коавторот на студијата, професорот Беижан Јан, еколошки хемичар во Колумбија, рече: „Ова не беше изненадувачки, бидејќи од тоа се направени многу шишиња со вода“, рече.

Тој продолжи: „ПЕТ исто така се користи за флаширани газирани пијалоци, спортски пијалоци и производи како кечап и мајонез. Друга пластична честичка пронајдена во шишиња со вода, и која беше побројна од ПЕТ, беше полиамидот – еден вид најлон.

„Иронично“, рече професорот Јан, „ова веројатно доаѓа од пластичните филтри што се користат за наводно прочистување на водата пред да се флашира“.

Другата вообичаена пластика пронајдена вклучува полистирен, поливинил хлорид (ПВЦ) и полиметил метакрилат, од кои сите се користат во различни индустриски процеси.
Биофизичарот и ко-автор на студијата Веи Мин рече дека истражувањето отвора нова област во науката, додавајќи: „Претходно ова беше само темна област, непозната. Изучувањето на нанопластиката е важно бидејќи колку нештата се помали, толку полесно можат да влезат во нас“.

Тимот планира да ја истражи водата од чешма, за која претходно се покажа дека содржи микропластика, иако во многу помали количини од флашираната вода. Во светот, производството на пластика продолжува да претставува закана за животната средина – со 400 милиони метрички тони произведени секоја година.

Повеќе од 30 милиони тони годишно се фрлаат во вода или на копно, а многу производи направени од пластика – како што е синтетичката облека – фрлаат честички додека се користат.

Експертите сè уште работат на утврдување на здравствените ефекти што тоа може да ги има врз луѓето.