Што може да се случи доколку се обидеме да продреме до сржта на планетата Земја? Дали нашиот дом може да стане безживотна планета, како Марс?

Јадрото на Земјата е џиновски генератор. Благодарение на него, магнетното поле ја обвива Земјата со невидливо ќебе, заштитувајќи нè од смртоносното космичко зрачење. Научниците предупредуваат дека овој генератор можеби дошол до крајот на својот животен век, бидејќи се појавиле знаци на ладење. Срцето на планетата чука сè побавно, што значи дека Земјата на крајот може да стане безживотна, како Марс.

Како може да се продре до јадрото?

Ајде да направиме имагинарно патување до срцето на планетата за да одговориме на прашањето – што има под нашите нозе? Луѓето успеаја да ѕирнат во длабочините на Галаксијата, испраќајќи вселенски мисии до периферијата на Сончевиот систем, додека 99% од нашата планета останува неистражена. И овие 99% се под нашите нозе.

За да стигнете до центарот на Земјата, треба да се спуштите 6.500 км надолу. Во моментов, оваа дистанца изгледа непремостлива. Најголемата длабочина до која се спуштиле спелеолозите е нешто повеќе од еден и пол километар. Длабоките рудници за злато во Јужна Африка се спуштаат 4 километри. Таму е топло, воздухот се загрева до 54 Целзиусови степени. Најдлабокиот бунар се наоѓа на полуостровот Кола во Русија, достигнува длабочина од 12 километри. Меѓутоа, во споредба со дебелината што не одвојува од центарот на планетата, овие мини бунари изгледаат како микроскопски пункции.
Земјата е како кромид, се состои од многу слоеви. Нејзината површина е покриена со тенок слој камен дебел неколку десетици километри.

Надвор од тоа се протега најдебелиот слој, наречен мантија. Неговата дебелина е 2.900 км, овој слој се состои од супстанца што личи на кит. Подолу е јадро со големина на Месечината. Се состои од два слоја. Течен надворешен метален слој кој покрива густо внатрешно јадро.

Да замислиме дека е ископан шуплив тунел од површината на Земјата до нејзиниот центар. Колку време ќе му треба на падобранец да стигне до центарот на Земјата во слободен пад? Пресметките покажуваат дека овој имагинарен лет би траел 32 часа. За 3-4 минути падобранецот ќе дојде до дното на најдлабокиот бунар што постои на планетата. За дваесет минути ќе стигне до дното на првиот слој, земјината кора, која во најдлабоката точка е дебела 69 километри.

Всушност, човек кој се обидел да се спушти до центарот би умрел поради неподносливата топлина и огромниот притисок. Според последните податоци, температурата во центарот на планетата се движи од 5.000 до 6.500 степени, исто како и површината на Сонцето. Притисокот едноставно ќе го уништи човекот кој се осмелува да се спушти во кралството Адот, бидејќи во јадрото е 3,5 милиони кг на квадратен сантиметар.

Допрете го слојот

Но, како може да се навлезе до јадрото? Професорот Дејв Стивенсон од Калифорнискиот технолошки институт предложи оригинална идеја вредна… 10 милијарди долари. Тој предлага да се создаде пукнатина во кората со помош на вештачки земјотрес со јачина од седум степени според Рихтеровата скала.

Потоа треба да се наполни создадената пукнатина со стопено железо. Оваа количина на железо би била доволна за изградба на сто Ајфелови кули. Стивенсон предлага да се постави дијамантска сонда со висока јачина во стопеното железо; таа ќе ги снима податоците што ги карактеризираат внатрешните слоеви на Земјата и ќе ги пренесува на површината. Слична сонда во течно железо би стигнала до јадрото за една недела. Идејата изгледа фантастична, но всушност е сосема остварлива.

Земјотресите се последица на тектонска активност. Земјината кора не е цврсто парче карпа, таа е поделена на осум главни тектонски плочи. Тие полека се движат низ површината на планетата, туркани од сили кои доаѓаат одвнатре. Плочите се притискаат една на друга со колосална сила. Каменот нема каде да оди и на крајот површината се испакнува.

Новите сеизмички студии открија дека во близина на границата на јадрото на обвивката се наоѓа нешто што изгледа како подземен планински венец. Висината на врвовите на гребенот е многу повисока од највисоките планини на Земјата. Сепак, значењето на овој гребен за нашата планета сè уште не е јасно.

Знаеме дека надворешниот слој на јадрото, кој е течна стопена мешавина од железо и никел, постојано циркулира. Јадрото на Земјата ротира. Токму овој метален слој го создава магнетното поле на Земјата. Да нема магнетно поле, сончевите ветрови би не уништиле. Сепак, утврдено е дека во текот на изминатите 150 години полето е ослабено за 10%. Поради ова, астронаутите кои работат во орбитата се изложени на високи дози на космичко зрачење. Ако полето целосно исчезне, ќе избие епидемија на рак предизвикана од сончевото зрачење.

Аномалија Јужен Атлантик

Од античките времиња, морнарите знаеле за магнетизмот и го користеле за навигација. Уште во 18 век, морнарите воделе записи за магнетизмот со мерење на аголот помеѓу географскиот север и компасот север. Тие забележале дека магнетниот север е во постојано движење. Затоа, за да ги проучат промените во магнетизмот на Земјата, научниците ги користат записите на минати морнари, вклучувајќи ги и оние направени од Џејмс Кук.

Откриле дека полето доживеало повеќекратни пресврти, при што Јужниот пол станал Северен Пол, а Северниот Пол Јужен Пол. Тие, исто така, открија дека магнетното поле се менува под Атлантскиот Океан, феномен наречен „Аномалија на Јужниот Атлантик“. Овде полето слабее. Можеби ова укажува дека нешто погрешно се случува со јадрото на Земјата?

Последната инверзија се случи на планетата пред 780 илјади години. Сè укажува дека следниот ќе се случи наскоро. Ова се заканува дека полето ќе престане да врши заштитна функција и населението ќе биде изложено на застрашувачки дози на космичко зрачење. Лансираните сонди на Марс покажуваат дека планетата нема магнетно поле кое произлегува од нејзиното јадро. Но, постојат карактеристики во кората на Марс кои укажуваат на неговото магнетно минато. Лавата на површината се стврднала во присуство на силно магнетно поле. Тоа значи дека во одреден момент Марс имал течно метално јадро, а потоа се зацврстило. Дали истото може да се случи со јадрото на Земјата?

Внатрешното јадро на Земјата е топка од цврсто железо и никел. Иако неговата температура е повисока од онаа на надворешното јадро, таа останува цврста поради ужасниот притисок. Внатрешното јадро се зголемува во големина како што Земјата се лади. Планетата се лади од своето основање. Затоа, губењето на магнетното поле на Земјата е само прашање на време. Марс е помал, па може да се олади побрзо. Лишено од магнетното поле, почна да ги губи атмосферата и океаните. Истата тажна иднина ја чека Земјата. Кога ќе се случи ова? Многу е тешко да се одговори точно. Можеби ужасниот крај ќе дојде за милион години. Некои научници веруваат дека тоа би можело да се случи во рок од илјадници години.

Доколку сакате добра акција или пак забегани и жестоки случки само за најхрабрите читатели, тогаш посетете го каналот Жестоко. Предупредување: Содржините може да ве вознемират!