Суперземјотресот за кој досега не знаевме ги држеше во страв и ги расели луѓето за цели 1000 години

Разорниот земјотрес предизвикан од цунамито што го погоди северниот дел на Чиле пред 3.800 години предизвика таков пустош врз тогашното крајбрежно население што на луѓето им требаа 1.000 години да се вратат на брегот, велат научниците.

Тој антички суперземјотрес денес би бил со јачина од околу 9,5 степени и бил толку силен што предизвикал цунами што фрлило камења стотици метри во внатрешноста на Нов Зеланд, илјадници милји и низ целиот океан подалеку од епицентарот на земјотресот.

Доказите се пронајдени на 600 километри од брегот

Ова научно откритие е потврдено од покачените копнени структури (т.н. приморски наслаги) и моделите на морски карпи, школки и морски свет што брановите на цунами ги исфрлиле далеку на брегот во повисоките делови на пустината Атакама во Чиле. Овој доказ служи како мрачно предупредување за деструктивниот потенцијал на големите земјотреси со придружните цунами, кои научниците можеби претходно ги пропуштиле.

„Најдовме докази за морски седименти и многу ѕверови кои би живееле мирно во морето пред да бидат фрлени во внатрешноста. Го најдовме сето тоа многу високо и далеку во внатрешноста, така што бурата не можеше да ги фрли таму.“, вели Џејмс Гоф, геолог и експерт за цунами од Универзитетот во Нов Јужен Велс во Австралија.

Истражувачкиот тим, предводен од антропологот Диего Салазар од Универзитетот во Чиле, спроведе неколкугодишно истражување во регионот на пустината Атакама, кој е особено чувствителен на мегаземјотреси поради неговата близина до конвергенцијата на Наска и јужноамериканските тектонски плочи.

Истиот феномен и неговата сеизмичка реакција се она што доведе до најсилниот земјотрес досега, земјотресот во Валдивија во 1960 година во јужниот дел на Чиле. Но, пред илјадници години, се чини дека истите тектонски тензии доведоа до подеднакво разорен, но недокументиран суперземјотрес на северот на земјата.

Се сметаше дека не може да има настан од оваа големина на северот на земјата само затоа што не може да добиете руптура доволно долго. Но, сега најдовме докази за пукнатина долга околу илјада милји од брегот на пустината Атакама, и тоа е огромно, вели Гоф.

Двојно уништување

Во времето на настанот, луѓето што живееле во тој дел од светот биле заедници на ловци-собирачи. Археолошките докази сугерираат дека цунамито предизвикано од земјотрес ги уништило нивните карпести структури – не само еднаш, туку двапати, со силно цунами кое предизвикало хаос додека се излеало од морето.

Ефектите врз сите луѓе среќни да ја преживеат непосредната катастрофа биле долготрајни, а доказите сугерираат дека областа останала ненаселена повеќе од 1.000 години, и покрај фактот што луѓето живееле на овој дел од брегот речиси 10.000 години пред овие природни мегакатастрофи.