Тајната на Велигденскиот Остров: Во земјата пронајден лек кој го забавува стареењето и спасува човечки животи

Бактеријата Streptomyces hygroscopicus од Велигденскиот Остров овозможи создавање на рапамицин, лек кој не само што спречува отфрлање на органи туку помага и во третманот на одредени видови рак и покажува потенцијал за терапија на невролошки заболувања. Највозбудливо е тоа што лабораториските истражувања докажаа делување против процесите на стареење и продолжување на животот – засега потврдено кај глувци и квасец.

Вредноста на рапамицинот постојано расте. Во 2024 година продажбата достигна 8 милиони долари, а прогнозите посочуваат на импресивен скок до 522 милиони долари до 2033 година. Потенцијалот за лекување и продолжување на животот го прави секој милиграм вреден.

Лекот беше откриен во 1964 година, кога канадска експедиција пристигнала на Велигденскиот Остров, познат и како Рапа Нуи. Наместо прочуените статуи моаи, нивната цел била да ја испитаат биосферата пред изградбата на аеродром. Од примероците на почва тие изолираа бактерија која произведува соединение со антибактериски и антигабични својства. Подоцна, рапамицин се покажа како потиснувач на протеинот mTOR – клучен за растот и метаболизмот на клетките, но и за имунолошкиот одговор.

И покрај светската популарност и профитабилност, Велигденскиот Остров ретко се спомнува во светските научни трудови – факт што го вознемирува академското друштво. Научникот Тед Пауерс од Универзитетот во Калифорнија, Дејвис вели: „Научната заедница мора да му оддаде признание на ова единствено место кое има клучна улога во откритието на лекот”. Тој повикува на дијалог со тамошните жители за заеднички да се одредат насоките за идната соработка.