Ураниум: моќен елемент со двојна природа – спас или опасност по живот?
Кога се спомнува ураниум, многумина веднаш помислуваат на нуклеарни експлозии, Студената војна или научна фантастика. Но, ураниумот не е само симбол на апокалиптични сценарија – тој е чест елемент што игра клучна улога во енергијата, медицината и глобалната политика.
Овој елемент повторно стана актуелен во јуни 2025 година, кога САД извршија воени напади врз локации во Иран за кои се верува дека содржат високо збогатен ураниум. Овој настан повторно ја отвори дебатата за нуклеарната пролиферација.
Историја и својства
Ураниумот, откриен во 1789 година, е радиоактивен метал што природно се распаѓа, ослободувајќи енергија. Тој е распространет во почвата, карпите, водата и дури и во живите организми. За нуклеарна енергија најважен е изотопот ураниум-235, кој е способен за фисија – процес во кој јадрото се дели и ослободува голема енергија.
Природниот ураниум содржи само 0.7% ураниум-235, па затоа мора да се збогати за да се користи. Збогатувањето се прави со вртење на ураниум во форма на гас во центрифуги. На ниско ниво (3-5%), ураниумот се користи за производство на електрична енергија. Но, на 90% збогатеност, станува оружје – способен за неконтролирана верижна реакција.
Коментирај анонимно