„Возрасните не јадеа, веќе знаеја дека се готови“: Мрачната тајна на селото кое изумре

Сега има премногу празни точки во приказната која ќе се обидеме соодветно да ви ја раскажеме. Порано едно село живеело во еден ужас во главата долги години. Постепено, речиси сите што знаат – и сведоци, и одговорните и убијците еден по еден се преселија на малите локални гробишта.

А на границите на гробиштата (туѓинец нема да ги најде, а нема ни да сака) се крие пострашно место, за кое, можеби, полесно би ни било да не знаеме. Но, какви луѓе има таму? Локалните жители тврдат декасе Евреи – жени и деца, кои се закопани и заборавени таму. И ги извикуваат имињата на соселаните кои ги убиле.

„Тука се закопани“

Остатоците од селото Рубеж сè уште стојат недалеку од Лелчици, Белорусија. Селото изгорело во 1942 година, но повторно изградена по војната, а сега за умира природно. Куќите се напуштени, иако, веројатно, некои имаат наследници во градовите. Од Рубеж преживеале две баби, кои можат да кажат нешто за тие два дена.

Историчарот Виктор Чунин нè води во шумата – низ некои грмушки и жаришта густо обраснати со печурки.

– Тука, – запира Чунин.

– Што ‘тука’?

-Тука се закопани.

Парче земја едвај се забележува по боја, вегетација, ниво. Последните селани со кои разговараше локалниот историчар велат дека тука се закопуваат луѓето. Ама после војната, изгледа никој не дошол да го посети местото.

Всушност, пред 80 години тука немало шума. Имало нива. И некаква земјоделска јама, очигледно.

„Рекоа дека тогаш имало бреза со кора издлабена од едната страна. И на ова кора беше напишано со јаглен …“, чунин го дава презимето. Не именуваме – ќе објасниме зошто подоцна.

Брезата одамна ја нема, сѐ се сменило.

Застрелани и прободени со бајонети

Поранешниот наставник по историја Чунин веќе неколку години ја копа оваа тема. Прелиминарниот заплет се заснова на приказни на староседелците ​​и споредување на познати факти. На 14 јуни Германците го зазедоа Туров. Набргу потоа, во областа започна масовното истребување на Евреите. Приказната за Рубеж е, очигледно, еден од фрагментите на оваа голема кампања.

„Можеби оваа група некако се избори со главната маса, – вели историчарот. – Претпоставувам дека побегнале од Иванова Слобода, каде во тоа време биле масакрирани Евреите. Сами стигнале до Данилевичи, а таму полицајците ги пресретнале и поради некоја причина ги донеле во Рубеж. Според приказните, од 10 до 13 лица, жени со деца – урбани, добро облечени. Едно мало момче било тешко рането, постојано молело: „Чичко, не ме убивај“. Таму, каде што е сега патот, порано имало куќа – во неа поминале извесно време. Велат дека млада жена сè уште одела по улица и барала млеко за своето бебе, мештаните и дале. Потоа луѓето биле префрлени во друга зграда и таму биле убиени. Не е јасно само дали пукале во нив или ги прободеле со бајонети: никој не се сетил на истрелите. И ноќе ги влечеле овде кај што стоиме. Очигледно, веќе имало дупка – за да не се копа.“, раскажува историчарот.

Досега, датумот на инцидентот не е навистина јасен. Да, многу работи не се јасни – и сега стана доста тешко да се разјаснат.

Чунин тврди вака: „Во тој момент куќите сè уште стоеле, селото било изгорено дури во 1942 година.“ Бабите тврдат дека сите убиени оттогаш лежат овде, никој не ги закопал повторно. Чунин не се сомнева во веродостојноста на координатите:

„Проверив со сонда – не успева. А мештаните сите го знаеја ова место, го избегнуваа. Додека биле живи, се обидувале да стават бонбони или јаболко, како што е вообичаено на гробовите.“, додава тој.

Полина Василиевна е истата баба која го покажа местото. Пред една година Чунин успеа да ја испрашува. Таа иако била дете тогаш вели дека точно се сеќава како сите селани знаеле и биле свесни дека овие луѓе ќе бидат убиени.

„Ако сакаш, убиј ме и мене“

Пензионерката Марија Мироновна е родена во 1936 година. Таа денес е последниот жител на Рубеж кој се сеќава на нешто. Ако хронологијата на Чунин е точна, тогаш Марија Мироновна тогаш имала 5 години. Таа вели дека се сеќава на тој ден – во нејзината куќа биле донесени Евреите.

Во селото во тоа време, покрај полицајците, речиси и да немало мажи. Имало главно „црвеноармиски“, така ги нарекувале жените чии мажи оделе на фронтот.

Баба Марија се присетува на страшните денови: „Ги доведоа полицајците пред нас во колибата, околу 11-13 Евреи. Имаше и мали деца и најстарите да имаа 50 години. И ние имавме две соби. И ги затворија прозорците во таа друга соба и ги сместија таму. Мајка ми испече кифлички за да им даде на малите. Возрасните не јадеа, веќе знаеја дека се готови. А едно момче веќе беше рането и плачеше. Имаше три-четири години, жената го држеше во раце. Убави жени беа, како што се сеќавам. Зад куќата имаше мочуриште и сакаа да ги убијат таму. Мајка ми отиде кај началникот и му рече јас имам деца, ако сакаш, убиј ме и мене. И тој началник рече: „Момци, има друга колиба, на работ одете таму. Ги однеле, ги однеле… Тогаш мајка ни ни кажа дека ги убиле Евреите.“

Пензионерката наведува три соседни села, од кои имало полицајци. Не знае имиња. Но, таа именува двајца свои, од Рубеж – татко и син М.

„Ние не ги убивме туку тој“

Кога страните во војната се свртеле, партизаните сакале да ги казнат таткото и синот М за тоа што го направиле. Тие на партизаните им рекле: „Ние не го сторивме тоа, тоа го стори З“. Сепак кога партизаните подобро истражиле сфатиле дека З. е инвалид и не можел да направи такво нешто и ги осудиле таткото и синот.

„Тогаш тие сепак беа осудени“, вели Марија Мироновна. „На младиот му дадоа 25 години, на стариот 15 куршуми. Да, ѓаволот не ги зеде, одеа до зори и се вратија!“

„До зори“ – ова на јазикот на Марија Мироновна значи дека стариот одлежал 10 години а младиот 15. Излегле под амнестија, имајќи го предвид доброто однесување. За да биде уште посрамно откако ги пуштиле на слобода им дале земја до колибата на Марија. Таму тие продолжиле да си живеат и да си садат компири и друг зеленчук.

Таткото и синот на М. починале од природна смрт – заедно со З. и „Црвеноармијците“ лежат на локалните гробишта. Полицајците имаат потомство. Веројатно достојни луѓе – кои имаат свои деца и внуци и веројатно не заслужуваат да знаат за свирепоста на нивните роднини.

Помогнете да се идентификува селото

Пред пет години, весникот Лелчица Светлае Житсио објави чудно писмо – без повратна адреса и со необичен потпис. Човекот, потпишан како Мајкл Фридман од Бир Шева, побарал помош за пронаоѓање на роднините кои исчезнале во областа.

Оригиналното писмо го нема: дојде на страницата и се чини дека е преведено. Историјата е збунувачка, во областа нема населби со такво име, а Евреите во Израел ретко се нарекуваат Мајкл… Но, има интересни раскрсници.

Авторот своето родно место го именува според зборовите на неговата тетка: село Слутски кај Туров (на овие места немало вакво село). Потоа, пак, од зборовите на тетка Рива: „Кога почна војната, мајка ми Голда и нејзините сестри наидоа на мочуриштето во вашата област. Во тоа време Германците убиваа Евреи, па јас се скрив во шумата. Тетка Рива имаше 15 години, мајка ми 22 години. Според зборовите на тетка ми, тие стигнале до едно мало село во шумата, каде што се криевме две зими. Локалните луѓе нè нахранија и ни дадоа засолниште. Во пролетта 1943 година, мајка ми и три други еврејски девојчиња ги убија полицајците …“

Очигледно, мајката на Мајкл починала таму. Сон на авторот е да го најде тоа село и мајчин гроб, да им се заблагодари на жителите.

Само сега проблемот е да се најде самиот автор.

Секоја војна се состои од мали страшни дела, кои во времето на провизијата на изведувачите можеа да им изгледаат како минливи и обични. Денес на чист воен криминал му треба нормален, чесен крај.

Отсекогаш ве мачеле големите прашања? Верувате дека светот не е толку едноставен и дека постојат и работи кои не ги гледаме? На вистинското место сте. Посетете го каналот Мистерии и урбани легенди.