Зарем од сите на светот? И покрај предупредувањата, луѓето се собираат на радиоактивната и контроверзна плажа
На југот на Бразил се наоѓа слаткиот крајбрежен град Гуапари. Познат по своите бели песочни плажи, Гуапари е популарен кај туристите, како и кај локалното население, кои инвестираат овде во куќи и куќи на море. И сето тоа и покрај тоа што нејзините плажи, односно песок се радиоактивни.
Ова не е необична појава на бразилските плажи кои се протегаат долж Атлантикот северно од Рио де Жанеиро, но тие не се толку познати како оваа. Иако многумина го мислат терминот „радиоактивни“ како катастрофи како Чернобил, треба да се потсети дека има големи нијанси и дека не секое зрачење е резултат на човечко дејство. Па, за што се работи?
Уште на крајот на 19 век, австрискиот научник Карл Оер фон Велсбах забележал дека песокот од овие плажи содржи моназит, фосфатен минерал кој вклучува радиоактивен ураниум и ториум. Инаку, рудниците за моназит беа еден од носителите на бразилската индустрија пред Втората светска војна, по што рударството го презедоа Австралија и Јужна Африка.
Па, да се вратиме од рудникот на плажите. Ние би помислиле дека со оглед на радиоактивниот песок овде нема туристи или капачи. Всушност, ситуацијата е обратна, а за се е „виновен“ докторот Силва Мело, кој во 1972 година ги охрабрувал луѓето да легнат во песокот, па дури и да се закопаат во него. Тој тврдеше дека природното зрачење може да има корисен ефект врз болести како што се артритис и рак.
Не им требаше многу време на илјадници туристи да се втурнат како весели деца во песокот. Вработените во бразилската нуклеарна агенција се фатија за глава: од сите плажи во светот…
Кога плажата стана хит кој се рекламираше дури и во бразилските реклами, тие почнаа да ги молат луѓето да не се задржуваат долго на плажата бидејќи гама зрачењето може да навлезе во телото и да предизвика рак. Тие тогаш предложија да се отстрани песокот со висока концентрација на моназит, а трошоците направени со отстранувањето ќе се надоместат со продажба на минерали.
Засега се е како порано. Доаѓаат туристи, се тркалаат по песокот… Генерално се смета дека еден ден или два поминати овде се релативно безопасни, но секоја посета е дефинитивно на ваш сопствен ризик.