Зошто Новата година се слави на 1 јануари: историски факти и традиции низ светот

Нова година е еден од најомилените празници на луѓето ширум светот. Иако денес најчесто се слави на 1 јануари, не секогаш било така. Оваа дата има долга и интересна историја.

Најстарото славење на Нова година

Првата историска евиденција за Нова година потекнува од Месопотамија, каде што се славела уште во третото илјадолитие пред нашата ера. Таму празникот бил поврзан со денот на пролетната рамноденица, симболизирајќи нов живот и будење на природата. Славењето траело 12 дена, со карневали и маскаради, и се одржувало во март. Подоцна, традицијата била прифатена од античка Грција, Египет и Рим.

Јулијански календар

Во 46 година п.н.е., римскиот император Јулиј Цезар вовел календар според кој годината започнувала на 1 јануари. Месецот јануари бил именуван според богот Јанус, заштитник на почетоците. Оваа реформа го вовела и обичајот за подарување, првично со гранчиња од ловор, кои симболизирале среќа и успех.

По падот на Римската империја во 476 година, црковните лидери го отфрлиле празнувањето на 1 јануари како нехристијански обичај, па традицијата привремено згаснала.

Грегоријански календар

Во 1570-тите, папата Григориј XIII вовел нов календар, обновувајќи ја традицијата за славење на Нова година на 1 јануари. Католичките земји ја прифатиле реформата веднаш, додека православните и протестантските држави постепено преминувале на новиот календар.

Славјанскиот календар и реформите на Петар I

Кај словенските народи, Нова година се славела во март или септември. Дури во 1699 година, царот Петар I официјално ја утврдил датата 1 јануари за празнување на Нова година, воведувајќи ја и елката како симбол.

Кинески календар

Во Кина, Нова година зависи од лунарниот календар и почнува на денот на првото новолуние меѓу 17 јануари и 19 февруари. На пример, Кинеската Нова година во 2020 година започнала на 25 јануари.

Традиции ширум светот

Во Јапонија на полноќ се удира во ѕвоното 108 пати.
Во Данска се кршат чинии пред прозорците на пријателите за среќа и просперитет.
Во Шпанија луѓето јадат 12 зрна грозје, со секој удар на часовникот, за да имаат среќа во текот на годината.
Во Украина се пишуваат желби на хартија, кои потоа се палат, а пепелта се става во шампањ и се пие, верувајќи дека желбата ќе се оствари.

Нова година продолжува да биде празник на надеж, нови почетоци и убави обичаи низ целиот свет.