Интересна традиција на „позајмување“ жена кај сибирскиот народ Чукчи

Чуките или Чукчи се сибирски домородни народи на далечниот север на Русија. Тие зборуваат на јазикот Чукчи. Поголемиот дел од Чукчи живеат во автономниот округ Чукотка , но некои живеат и во соседната Република Саха на запад, во областа Магадан на југозапад и во Камчатка на југ. Некои Чукчи живеат и во други делови на Русија, како и во Европа и Северна Америка .

Чуките потекнуваат од луѓето што живееле околу Охотското Море. Тие се најблиските азиски роднини на домородните народи на Америка, како и на народот Аину и другите источноазиски луѓе, кои се потомци на доселениците кои не го преминале Беринговиот теснец или не го населиле јапонскиот архипелаг. Вкупниот број на Чукчи во светот малку надминува 16.000. 

Уште од античко време Чуките практикувале необична традиција наречена „невтумгит“ – што етнолозите го преведоа како „партнерство на сопругата“. Според која секој имал право да ја „позајмува“ жената на другиот или да разменува сопруги, а таквата заедница може да вклучува повеќе од 10 парови во исто време. Но, каква традиција е ова?

Како функционира ваквата размена на сопругата?

Во денешно време, таквиот обичај некому може да му изгледа див или чуден. Но, некои домородни народи, особено Чуките, сметаат дека ова е сосема нормално. Чуките долго време имаат културна практика на размена на жени: оженетите мажи разменувале жени со нивните блиски пријатели или далечни роднини. Секој маж можел да ја земе жената на својот пријател неколку месеци, а потоа да ја врати. Но, исто така, се случило човек да ја задржи туѓата жена засекогаш. Децата родени во такви бракови исто така се сметале за вообичаени, а мажите се сметале за браќа. Покрај тоа, таквите односи биле забранети меѓу вистински роднини, дури и втори братучеди. Историчарите забележуваат дека Чуките понекогаш дури им нуделе на туристите да ја поминат ноќта со нивните сопруги во замена за нешто (на пример, тутун или накит) или едноставно како знак на пријателство. Покрај тоа, сведоците на оваа традиција забележаа дека жените не се противат на оваа практика. Во едно од изданијата на списанието Поларис за 1924 година детално се опишува обичајот на „Невтумгит“: „Нивниот поглед на семејните односи е многу едноставен. Исто така, она што е многу интересно, тие можат да ја понудат својата сопруга на гостин, и во знак на пријателство и во замена за дарежлив подарок“.

Профитабилен опстанок

Опстанокот и репродукцијата се главните цели на номадските општества. Чуките биле принудени да преживеат во текот на нивната историја во многу сурови климатски услови. Како прво, оваа практика ѝ овозможувала на жената да не биде оставена да живее сама во тундра со дете во рацете доколку нејзиниот сопруг умрел. Исто така, прилично сериозна причина за размена на сопруги може да биде фактот што мажот и жената не можат да имаат свои деца долго време. Во овој случај, веројатно е дека сопругата ќе може да стане мајка користејќи ги „услугите“ на друг маж.

Здрав ген

И повторното создавање на огромна генетска разновидност во една мала популација, исто така, може да биде генетски корисно. Во спротивно, номадските народи принудени да се изолираат од поширокиот свет би можеле да почнат да страдаат од генетски проблеми во рок од неколку генерации, доколку морале да се вкрстуваат со роднините со векови. Затоа, за да се избегнат ваквите проблеми, Чуките од античко време почнале да си обезбедуваат поголема разновидност преку разновидно мешање. И колку повеќе се различни партнерите, толку е поголема веројатноста дека потомството ќе биде здраво и силно. Токму поради истата причина, Чуките ги нуделе жените и на туристи. Во модерните времиња, оваа традиција практично исчезна. Главните причини за тоа се: преминот на луѓето кон модерен седентарен начин на живот, глобализацијата и развојот на народните занаети.