Проучив повеќе од 200 деца – ‘прекумерно разгалените’ ги прават овие 5 работи, а еве што можат родителите да направат за тоа

Кога ќе помислиме на разгалени деца, најчесто замислуваме избувнувања кога не добиваат што сакаат, отпор кон правила или нетрпеливост кон најмалите неудобности.

Но, разгаленото однесување не е само прашање на разгаленост или на родители кои попуштаат – тоа често е резултат на незадоволени емоционални потреби, неконзистентни граници и недостаток на вистинска поврзаност.

Како истражувач и тренер за свесно родителство, проучив повеќе од 200 деца и сфатив дека разгаленото однесување понекогаш укажува на длабоки емотивни потреби кои не се исполнети. Еве пет знаци кои укажуваат на тоа дека едно дете е премногу разгалено – и што можат родителите да направат за да го променат тоа:

1. Тешко прифаќаат „не“ како одговор

Детето може да се спротивставува на правилата не затоа што му се тешки, туку затоа што несигурните граници му создаваат конфузија и фрустрација. Ако правилата се непредвидливи или ако детето се чувствува немоќно во ситуациите што го засегаат, можно е да реагира со отпор во обид да си врати контрола.

✅ Совет за родители: Наместо само да кажете „не“ и да продолжите понатаму, признајте ги чувствата на детето:
👉 „Гледам дека си разочаран затоа што сакаш да продолжиш да играш, но сега е време за спиење.“
Границите поставени со љубезност му помагаат на детето да сфати дека правилата не постојат заради контрола, туку заради доверба и сигурност.

2. Постојано бараат внимание

Кога детето постојано бара внимание, тоа често е знак на емотивна дисконекција или несигурност во сопственото место во семејството. Ако не се чувствува безбедно во својата поврзаност со родителите, тоа ќе бара повеќе време, повеќе потврда и повеќе уверување.

На пример, дете кое секогаш прекинува разговори или се лепи за родителите во социјални ситуации не е нужно „пребирливо“ – туку можеби не е сигурно во својата важност кога фокусот не е на него.

✅ Совет за родители: Одвојте 10 до 20 минути дневно за целосно недистрактирана поврзаност со вашето дете. Колку повеќе, толку подобро.
👉 Играјте, разговарајте или едноставно бидете присутни. Искористете ги овие моменти за да му кажете:
🗣️ „Ти си доволен/а, ти вредиш.“
Кога децата се чувствуваат емотивно сигурни, нивната потреба за постојана потврда се намалува.

3. Избувнуваат за да добијат што сакаат

Избувнувањата не се манипулација – тие се повик за помош. Кога детето влегува во состојба на „емотивна експлозија“, тоа обично значи дека е преоптоварено и дека му недостигаат вештини за да ги обработи своите големи емоции.

Ова често се случува кога детето:
🔸 се чувствува неслушнато затоа што неговите емоции се игнорирани,
🔸 се чувствува немоќно затоа што нема избор,
🔸 или е преоптоварено од премногу бука, активности или промени.

✅ Совет за родители: Останете смирени, признајте ги неговите чувства („Гледам дека си навистина фрустриран/а“) и понудете утеха („Тука сум со тебе додека не се почувствуваш подобро“).
Децата учат емотивна саморегулација преку поврзаност, а не преку контрола.

4. Се противат на одговорностите

Дете кое одбива да расчисти по себе, ги избегнува домашните задачи или лесно се откажува, не е „мрзливо“ или „тешко“. Наместо тоа, можно е:
🔹 да било премногу заштитувано од предизвици,
🔹 или, пак, да било туркано кон независност пред да биде подготвено.

✅ Совет за родители: Доделете му соодветни одговорности според неговата возраст и работете заедно на задачи.
👉 Гответе заедно или решавајте мали проблеми како тим.
👉 Не заборавајте да го пофалите неговиот труд, а не само резултатите.
Кога децата се чувствуваат способни и поддржани, одговорноста доаѓа природно.

5. Не покажуваат благодарност

Кога дете делува неблагодарно или фрустрирано затоа што не добило што сака, тоа не значи дека е разгалено. Често, тоа е знак дека се чувствува неслушнато, исклучено или немоќно.

Ако детето постојано добива играчки, подароци или награди наместо емотивна поврзаност, тоа ја губи способноста да цени што навистина е важно.

✅ Совет за родители: Благодарноста произлегува од поврзаноста.
👉 Вклучете го детето во значајни моменти, како што се готвење заедно, правење честитки или споделување убави мигови како семејство.
👉 Кога децата се чувствуваат како дел од нешто важно, кога придонесуваат и се ценети, благодарноста доаѓа сама по себе.

🚨 Избегнувајте постојано наградување!
Ако вашето дете помогне во средување на куќата, наместо да му дадете пари или слатки, кажете му:
🗣️ „Ти благодарам што помогна. Многу ми значеше, а и уживав додека го правевме заедно!“

Целта е овие моменти да бидат исполнети со значење, а не да станат нешто што детето го прави само за награда.

Исполнување на емоционалните потреби на вашето дете

Она што често го нарекуваме „разгалено однесување“ не е прашање на премногу материјални добра – туку на емоционални потреби. Вистинската поврзаност не значи само да се биде физички присутен, туку детето да се чувствува видено, ценето и длабоко сакано.

Кога родителите преминуваат од контролирање кон градење поврзаност, моментите на фрустрација стануваат можности за градење доверба, сигурност и емоционална отпорност што ќе трае цел живот.