Ракописот на Херкуланеум е дешифриран по 2.000 ГОДИНИ: Научниците користат вештачка интелигенција за да прочитаат древен свиток кој бил јагленисан за време на ерупцијата на Везув

Научниците користеле вештачка интелигенција за да ја разоткрие мистеријата стара 2.000 години, дешифрирајќи неотворен свиток јагленисан од ерупцијата на планината Везув.

Кога еруптирал во 79 н.е., блискиот град Херкуланеум бил закопан во поплава од вулканска кал и пепел, носејќи со себе библиотека со повеќе од 1.800 ракописи.

Иако се стравуваше дека знаењето за свитоците ќе биде засекогаш изгубено, двајца компјутерски научници штотуку освоија 50.000 долари за откривање на првиот збор од карбонизираните свитоци.

Лук Фаритор од Небраска и Јусеф Надер од Берлин независно го откриле истиот збор скриен во срцето на запечатениот ракопис – ‘πορφύραc’ – што значи пурпурна боја или виолетова облека.

Откритието беше објавено од професорот Брент Силс, компјутерски научник од Универзитетот во Кентаки, кој го започна таканаречениот „Везув предизвик“ во март, нудејќи парични награди за секој што може да ги чита ракописите.

Самите свитоци се исклучително кревки, лежеле во земја 1.700 години и не можат да се одмотаат поради ризикот засекогаш да се уништат.

За да се избегне дополнително оштетување на ракописите, професорот Силс и неговиот тим користеле забрзувач на честички за да направат скенирање со исклучително висока резолуција на внатрешноста на свитоците.

Додека мастилото повеќе не е присутно, професорот Силс веруваше дека машинското учење ќе може да ги дешифрира суптилните белези што ги остава зад себе присуството на мастило.

Започнувајќи го предизвикот, професорот Силс објави илјадници 3Д слики од два свиткани свитоци, како и програма за вештачка интелигенција која била обучена да чита букви во ознаките оставени со мастило.

Двата свитоци се меѓу стотиците откопани во 1750-тите кога археолозите ископаа закопана вила во Херкуланеум за која се верува дека била во сопственост на Луциус Калпурниус Писо Кесонинус, свекорот на Јулиј Цезар.

Лук Фаритор бил првиот што дешифрирал читлив збор од свитокот, добивајќи ја наградата од 40.000 долари за првите десет букви, додека Надер набргу потоа следел со уште појасна слика и освоил 10.000 долари.

Фаритор, практикант на SpaceX, рече: „Се шетав ноќе и по случаен избор ги проверував моите најнови излези на кодот на мојот телефон. Не очекував никакви значителни резултати, па кога на мојот екран се појавија пола дузина букви, бев пресреќен.

Надер, дипломиран студент по биороботика, додаде: „Беше возбудливо – читањето текст што не го разбравме, но знаевме дека луѓето ни го оставиле пред илјадници години. Тоа беше како да ѕиркам низ временска машина во минатото“.

Иако Фаритор и Надер можеа да прочитаат само 10 букви од огромната библиотека, нивното откритие ја отвора вратата за евентуално читање повеќе од содржината на свитоците Херкуланеум.

Претходните обиди да се одмотаат свитоците уништија неколку од ракописите, освен неколкуте кои беа макотрпно отворени од еден монах во текот на неколку децении.

Федерика Николарди, доцент по папирологија на Università degli Studi di Napoli Federico II, рече: „Најуникатна карактеристика на Библиотеката на Херкуланеум е тоа што зачуваните текстови се целосно непознати од други извори“.

Д-р Николарди додаде дека зборот „виолетова“ е возбудлив за откривање поради важноста на оваа боја во античкиот свет.

„Виолетова боја била многу барана во антички Рим и била направена од жлезди на морски полжави, така што терминот може да се однесува на виолетова боја, наметки, рангот на луѓе кои можеле да си ја дозволат бојата или дури и мекотелите“, вели д-р Николарди.

Следниот предизвик за научниците ќе биде да откријат повеќе од еден збор од текстот и, на крајот, да почнат да дешифрираат цели дела.

Голем дел од паричната награда од 1 милион американски долари допрва треба да се бара, а главната награда од 700.000 американски долари ќе биде дадена на првиот човек што ќе прочита четири пасуси од текстот до крајот на 2023 година.

„Она што ни овозможи предизвикот е да ангажираме повеќе од илјада истражувачки тимови да работат на проблем на кој вообичаено би работеле околу пет луѓе“, додаде професорот Силс.