Што се знае досега за монолитите на Марс? Дали овие структури се дело на вонземска цивилизација?

Неодамна, необичните слики од Марс, направени од камерата на орбитерот „Mars Global Surveyor“, го привлекоа вниманието на јавноста. Меѓу нив се издвои „квадратната структура“, која ги воодушеви Илон Маск и теоретичарите на заговор. Сепак, покрај овој мистериозен квадрат, внимание привлекоа не помалку интригантни откритија – таканаречените „монолити“ откриени на Марс и неговиот сателит Фобос.

Овие снимки, направени од сондата на НАСА, не се нови: марсовскиот монолит е снимен во 2008 година, а монолитот Фобос во 1998 година. Интересот за монолитот повторно се разгоре откако астронаутот Баз Олдрин предложи да го посети монолитот на Фобос во 2009 година.

„Мораме смело да одиме таму каде што никој досега не отишол; „летајте до комети, посетете астероиди, посетете ја месечината на Марс“, рече Олдрин во интервјуто, нагласувајќи дека таквите структури може да покренат прашања за нивното потекло.

Марс е исто така дом на Cydonia, регија на Црвената планета што долго време го привлекува вниманието на научниците и љубителите на мистерии. Најпозната е по формациите што некогаш беа толкувани како потенцијални вештачки структури, вклучувајќи го и прочуениот „Лик на Марс“ – геолошка формација што на слики од „Викинг 1“ (1976) личеше на човечко лице. Подоцнежните високоразделни слики од орбитерските мисии покажаа дека станува збор за природен рид со сенки што создаваат илузија на лице.

Сепак, научниците се уверени дека објаснувањето за појавата на монолитот не е поврзано со вонземски цивилизации. На пример, лабораторијата за млазен погон на НАСА известува дека сликите од четвртото прелетување на Марс, покажуваат како големи камења, едниот со дијаметар од околу 85 метри, можеби се формирале при ударот што го создал кратерот Стикни на Фобос. Овој кратер, широк околу 9,7 километри, зафаќа значителен дел од површината на Месечината и најверојатно станал извор на токму тие камења.

Што се однесува до марсовскиот монолит, неговата форма може да се објасни и со природни процеси. Главниот истражувач Алфред Мекјуен од Универзитетот во Аризона истакна дека слични правоаголни камења се наоѓаат на Земјата и на другите планети.

„Слојувањето на карпите и тектонските раседи создаваат рамнини на слабост, што доведува до атмосферски влијанија и одвојување на правоаголни блокови од основата“, објасни тој.
Покрај тоа, ниската резолуција на сликите добиени од орбитата на Марс може да создаде илузија на неисправност на предметите.

„Ако резолуцијата не е доволна, предметите може да изгледаат правоаголни поради квадратните пиксели на сликата“, додаде истражувачки техничар Џонатан Хил од Државниот универзитет во Аризона.

Додека мистериозните структури на Марс продолжуваат да предизвикуваат интерес и дебата, научните објаснувања даваат пореална слика за тоа што навистина се случува на оваа оддалечена планета.