Зошто велиме „Се потам како свиња“, а свињите не се потат? Секојдневни фрази кои немаат логика се додека не ја дознаете нивната историја

Има многу клишеа, изреки и народни мудрости што постојано ги повторуваме. Понекогаш можат да звучат здодевно, но се неверојатно корисни – со неколку зборови можеме да пренесеме сложени идеи што сите ги разбираат.

Но, проблемот е што многу од овие фрази потекнуваат од пред стотици години. За тоа време, нивното значење се изменило, некои се скратиле или измешале, па ако некој ти каже „ Р’мбам како куче и уште“, можеби веднаш ќе сфатиш што значи, но ретко кој ќе знае од каде потекнува таа фраза.

Ако сакаш зборови и нивните значења, сигурно ќе ти биде интересно да дознаеш како настанале некои од овие секојдневни изрази.

via GIPHY

1. Р’мбам како куче и уште

Кучињата важат за мрзливи животни – па зошто би значело дека некој работи многу напорно?

Оваа фраза потекнува од времето кога кучињата не биле домашни миленици, туку работни животни што чувале стада, влечеле санки или вршеле друга тешка работа. Тогаш, кучето што работело од утро до вечер било симбол за макотрпен труд.

2. Се потам како свиња

Ова звучи логично – освен фактот што свињите не се потат!

Всушност, фразата нема никаква врска со животните. Потекнува од металургијата – кога железото се лади, на површината се појавуваат капки кондензација што личат на пот. Во минатото, „свињско железо“ (pig iron) било основен материјал за леарниците, па „се испотив како свиња“ првично значело дека нешто (или некој) е толку загреано што кондензира влага.

via GIPHY

3. Здрав како коњ

На прв поглед, коњите не изгледаат како најздрави животни – ако се повредат, често не можат да се опорават.

Но, во минатото, коњите биле симбол за сила, издржливост и моќ. Користени во војни, на полиња и во превоз, само најсилните преживувале. Оттука, „здрав како коњ“ значело дека некој е исклучително силен и отпорен.

4. Спиев како бебе

Оваа фраза може да звучи смешно за секој родител што поминал непроспиени ноќи со бебе што постојано се буди.

Но, кога бебињата спијат – спијат длабоко, мирно и со блажена невиност. Иако често се будат, тие во просек спијат и по 17 часа дневно. Затоа, оваа фраза всушност опишува длабок, квалитетен сон, без грижи и стрес.

5. Гз преку глава

Оваа фраза означува претерана зафатеност и хаос, но ако ја сфатиме буквално – има ли воопшто смисла?

Потекнува од старата форма „главата над петици“, што значи превртен, заглавен или надвладеан од обврски. Со тек на време, фразата се прилагодила и „гз преку глава“ стана колоквијален израз што совршено опишува ситуација во која некој има премногу работа, обврски или проблеми.